ដោយៈ គង់ សូរិយា
អន្តរជាតិៈ ភាពបត់បែន និងនិន្នាការថ្មីកំពុងកើតមានឡើងក្នុងពិភពលោក ដែលជះឥទ្ធិពលដល់សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងភូមិសាស្រ្តនយោយបាយពិភពលោក។
តើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងជម្រុញដោយកត្តលីករ ឬវិស័យអ្វីជាជន្ទល់ដ៏រឹងមាំ?
តើអ្វីជានិន្នាការនៃសក្តានុពលជម្រុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ពិភពលោកឆ្នាំ២០២៦?
១. កត្តាជំរុញសំខាន់ៗនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំ២០២៦
ការបន្តវិនិយោគលើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធពាក់ព័ន្ធត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងក្លាយជាម៉ាស៊ីនកំណើនដ៏សំខាន់មួយ ជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេស ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក។
បញ្ញាសប្បនិម្មិតឬAI គាំទ្រដល់ផលិតភាពខ្ពស់ ជំរុញការចំណាយរបស់ក្រុមហ៊ុនលើផ្នែករឹង និងផ្នែកទន់ និងផ្លាស់ប្តូររូបរាងឧស្សាហកម្ម។
២. ការបន្ធូរបន្ថយគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ
ធនាគារកណ្តាលជាច្រើនត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងបន្ថយអត្រាការប្រាក់បន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំ ២០២៦ ខណៈដែលអតិផរណានៅតែបន្តមានកម្រិតមធ្យម។
ការកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់ទាប នឹងជួយជំរុញការខ្ចីប្រាក់ ការចំណាយ និងការវិនិយោគ។
៣. ការជំរុញហិរញ្ញវត្ថុ និងការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាល
រដ្ឋាភិបាលប្រទេសមួយចំនួន កំពុងរៀបចំផែនការពង្រីកការចំណាយសាធារណៈលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បច្ចេកវិទ្យាបៃតង និងនវានុវត្តន៍ ដែលអាចជំរុញសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច។
៤. ការប្រើប្រាស់ និងតម្រូវការក្នុងស្រុក
នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នៅតែជាសសរស្តម្ភកំណើនស្នូល ដែលគាំទ្រដល់ការងារ និងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
៥. ពាណិជ្ជកម្ម និងសក្ដានុភាពសកល
គំរូពាណិជ្ជកម្មកំពុងផ្លាស់ប្តូរបណ្តើរៗហើយ កិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីៗ ការផ្លាស់ប្តូរពន្ធគយ និងការរៀបចំខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ឡើងវិញ នឹងជះឥទ្ធិពលដល់កំណើន។
៦. របៀបដែលឆ្នាំ ២០២៦ អាចខុសពីឆ្នាំមុនៗ
តួលេខកំណើនមិនរីកចម្រើនទេ ប៉ុន្តែមានស្ថេរភាព ដោយសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកត្រូវបានព្យាករណ៍ថា នឹងកើនឡើងប្រហែល២,៦ទៅ៣,៣% ក្នុងឆ្នាំ២០២៦ យឺតជាងមធ្យមភាគមុនជំងឺរាតត្បាត និងយឺតជាងការរំពឹងទុកឆ្នាំ ២០២៤-២៥មុនៗ។
៧. ភាពខុសគ្នាក្នុងតំបន់
នៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី ជាពិសេសឥណ្ឌាត្រូវបានគេព្យាករថា នឹងកើនឡើងលឿនជាងទីផ្សារអភិវឌ្ឍន៍។ ទីផ្សារកំពុងរីកចម្រើនមួយចំនួននឹងពង្រីកយ៉ាងឆាប់រហ័ស ខណៈពេលដែលទីផ្សារផ្សេងទៀតថយចុះ។
ការព្យាករណ៍ផ្សេងៗគ្នាក៏បង្ហាញពីកំណើនស្ថិរភាព ឬមធ្យមនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ជាមួយនឹងការប្រែប្រួល ដោយផ្អែកលើសកម្មភាពគោលនយោបាយ និងពាណិជ្ជកម្ម។
៨. ភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្ម និងការការពារនិយម
ការដាក់ចេញរបាំងពាណិជ្ជកម្ម និងគោលនយោបាយពន្ធគយនឹងបន្តជះឥទ្ធិពលដល់គំរូកំណើន ជួនកាលធ្វើឱ្យកំណើនយឺតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកលើការនាំចេញ។ នេះគឺជាប្រភេទថ្មីមួយនៃការអូសទាញបើធៀប ទៅនឹងឆ្នាំមុនៗក្រោយជំងឺរាតត្បាត។
ការកើនឡើងនៃកំណើនមុនៗច្រើន តែត្រូវបានជំរុញយ៉ាងខ្លាំងដោយការចំណាយលើការប្រើប្រាស់ និងការចំណាយលើការស្តារឡើងវិញនៃជំងឺរាតត្បាត៕
