ប្រទេសកម្ពុជាខ្ញុំហ៊ានធានាថា សុខសប្បាយ រួចចាកផុតពីហានិភ័យជារៀងរហូត កុំបារម្មហ៏ រំញ័របន្តិចបន្តួចគ្រាន់តែជារលកនៃរំញ័រសម្ពាធខាងក្រៅទេមិនអាចបង្កជាវិនាសកម្មអ្វីធំដុំបានឡើយ ព្រោះដែនដីខ្មែរមានស្រទាប់ការពារដ៏រឹងម៉ាំកើតចេញពីបន្ទុះភ្នំភ្លើងនៅខាងក្រោមដី។ អ្នកជំនាញខាងភូគ្គសាស្រ្ត ប្រទេសជប៉ុនធ្លាប់បានធ្វើបទបង្ហាញនៅក្រសួងរៀបចំដែនដី ដោយបញ្ជាក់ច្បាស់ៗថា គ្រោះរញ្ជួយដីនៅលើពិភពលោកកើតឡើងតាមរយះគន្លងខ្សែរបស់វា ដែលបានកើតមានរាប់ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ បើធ្លាប់រញ្ជួយនៅកន្លែងណា វានិងកើតម្តងទៀតតាមជួរគន្លងខ្សែនោះឡើងវិញដដែល (មើលរូបភាពទី1) ។ ក្នុងចំណុចដែលគូសរង្វង់ មានផ្ទៃពណ៌សគឺជាប្រទេសកម្ពុជារួចចាកផុតពីគ្រោះរញ្ជួយដី ចំណែកឯរង្វង់ពណ៌ក្រហមពាសពេញ គឺជាប្រទេសជប៉ុនពោពេញទៅដោយគ្រោះរញ្ជួយដីរាប់មិនអស់ (មើលរូបភាពទី2)។ សូមមើលគ្រោះរញ្ជួយដីកើតឡើងម្សិលមិញថ្ងៃទី28 មិនា ឆ្នាំ2025 វាកើតក្នុង គន្លងចាស់ទេ (មើលរូបភាពទី3) មានគន្លងដូចរូបទី2។
-->
ដូចម្តេចហៅថារញ្ជួយដី ?
សំបកផែនដីកើតឡើងពីសីលា នៅពេលសីលាខាងក្រោមរលាយ វានិងធ្វើអោយផ្ទៃដីខាងលើមានចលនា អាចអង្រួន រឺ រំញ័រផ្ទៃដីលើ នេះហើយហៅថា《 រញ្ជួយដី 》។ រញ្ជួយដី គឺជារំញ័រកើតឡើងពីចលនាក្នុងទិសដៅ និងល្បឿនផ្សេងគ្នា ចលនានេះហើយដែលធ្វើអោយផ្លាក (Flate) ពីរ រុញផ្ទប់គ្នា ទាញចេញពីគ្នា រឺអាចរអិលប៉ះគ្នា ក្នុងទិសដៅផ្ទុយគ្នា ធ្វើអោយបាក់ស្រុត រឺ ពុំនើងផ្នត់ជាច្រើននៅលើសំបកផែនដី ។
ហេតុអ្វីធ្វើអោយកើតមានគ្រោះរញ្ជួយដី?
មូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតមានរញ្ជួយដីគឺ ដោយសារកម្លាំងធ្វើឲ្យផ្លាកតិចតូនិច (Tectonic Flates) មានចលនាដូចជា រុញ ទាញ និងកកិតគ្នា បណ្តាលឲ្យផ្លាកខូចទ្រង់ទ្រាយក្នុងការទប់ទល់និងកម្លាំង ។
មាត្រដ្ឋាននៃរលករញ្ជួយដី ៖
គិតជារិចឆ្ទ័រ (Richtre) សម្រាប់ទំហំថាមពល ឬកម្លាំងនៃការរញ្ជួយដី ដោយបានកំណត់ពី លេខ១ រហូតដល់លេខ១០ ។ បើគ្រោះមហន្តរាយនៃការរញ្ជួយដីមានកំលាំងចាប់ពី៦ដល់៨ រិចឆ្ទ័រឡើងទៅ និងបណ្តោយឲ្យមានគ្រោះមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរហើយ ។
តែទោះយ៉ាងណា ម្ចាស់គម្រោងក៏ដូចជាអ្នកគណនាគ្រឿងបង្គុំត្រូវយកចិត្តទុកគោរពតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសអោយបានល្អ ដោយរក្សាបន្ទុកអោយសល់យ៉ាងតិចលើស30%ឡើងទៅ។ ជាពិសេសត្រូវស្វែងយល់រៀនសូត្រពីបច្ចេកវិទ្យាការពារថ្មីៗបន្ថែមដើម្បីទប់ទល់និងគ្រោះមហន្តរាយក្នុងពេលអនាគត់នេះទៀត។
បណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ ទូស សាភឿន
