ដោយ វុត្ថា
ភ្នំពេញៈ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា អាស៊ានមិនទាន់បានប្រើប្រាស់អស់សក្តានុពល នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី នៅក្នុងអាស៊ាននោះទេ ដោយសារប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់នេះ គិតតែនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសដទៃ។
សម្តេចតេជោហ៊ុន សែននៅក្នុងពិធីសម្ពោធ «អគារឥន្ទ្រទេវី» របស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះថា ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនាំចេញ-នាំចូលនៅក្នុងប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានខ្លួនឯង ហាក់មិនសូវបានធ្វើឱ្យបានពេញលេញនោះទេ តែបែទៅស្វែងរកទីផ្សារនៅក្នុងប្រទេសដទៃ ក្រៅពីតំបន់ទៅវិញ។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយសម្តេចតេជោ បានកោតសរសើរចំពោះប្រទេសថៃ ដែលជាសមាជិកអាស៊ានផងដែរនោះ បានធ្វើសកម្មភាពាណិជ្ជកម្មជាមួយ ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់នេះច្រើន ជាពិសេសជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ដោយក្នុងនោះទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-ថៃ កើនដល់ចំនួនជាង៦ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយប្រមាណជាង៥ពាន់លានដុល្លារភាគីថៃបាននាំចូលមកកម្ពុជា។
សម្តេចតេជោបន្ថែមថា ដោយឡែកទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា-វៀតណាម បានកើនរហូតដល់ជាង៥ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលប្រទេសវៀតណាមនាំមកកាន់កម្ពុជា ។ នេះគឺជាទំហំពាណិជ្ជកម្ម ដែលប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាមួយប្រទេសជិតខាង។ តែសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសជាដៃគូនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននេះ មានប្រទេសហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និងសឹង្ហបុរីជាដើម មិនទាន់បានផ្លាស់ប្តូរទំនិញឱ្យបានច្រើននោះទេ។
ជាមួយគ្នាសម្តេចថា “យើងនឹងត្រូវប្រើឱ្យអស់សក្តានុពល នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយអាស៊ាន-ចិនឱ្យអស់លទ្ធភាព ដោយកន្លងមកនេះ យើមិនទាន់ប្រើអោយអស់លទ្ធភាពនោះទេ យើងបានប្រើក្នុងចំណែកណាមួយតិចតួចប៉ុណ្ណោះ”។
សម្តេចបន្តថា “សក្តានុពល និងលទ្ធភាពរបស់យើងនៅធំណាស់ គ្រាន់តែយើងហាក់ដូចជាភ្លេចភ្លាំង ហើយគិតទៅទីឆ្ងាយ តែមិនបានគិតទីជិត ។ កុំមើលស្រាលកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន គ្រាន់តែតែទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-ថៃ កើនឡើងដល់៦ពាន់លានដុល្លារ និងវៀតណាម-កម្ពុជាប្រមាណ៥ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក”។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវដល់សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បន្តស្វែងរកដៃគូវិនិយោគជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានផ្សេងទៀត ដែលមិនទាន់បានធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជា ឱ្យរកស៊ីជាមួយកម្ពុជាដើម្បីបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្ម ខណៈប្រទេសទំាងនោះ មានពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជាក្នុងកម្រិតតិចតួចប៉ុណ្ណោះ៕
