ដោយៈ គង់ ម៉ាលីនណា
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រែក្លាយទៅជាប្រទេស ដែលផលិតអង្ករសម្រាប់ការនាំចេញ ដែលបានរួមចំណែកដល់សន្តិសុខស្បៀងពិភពលោក។ តាមរបាយការណ៍ កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករចំនួនជាង ៦៥ ម៉ឺនតោន ទៅកាន់ប្រទេសជាង ៥០ និងស្រូវចំនួនជាង ២,៧ លានតោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងដំណើរការរៀបចំបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រពង្រីក និងពិពិធកម្មទីផ្សារអង្ករកម្ពុជា រយៈពេល៦ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០៣០ ដើម្បីជំរុញការនាំចេញអង្ករកម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ដែលមានលក្ខណៈប្រកួតប្រជែង និងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍កាន់តែប្រសើរ ព្រមទាំងជួយបង្កើនការនាំចេញ ឱ្យកាន់តែច្រើនដោយអាស្រ័យទៅលើប្រព័ន្ធផលិតកម្ម ដែលមានស្រាប់និងកាលានុវត្តភាពផ្សេងៗ។
កាលពីថ្ងៃទី ១២ មីនា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងអង្គការស្បៀង និងកសិកម្មនៃសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា (FAO) បានរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិស្តីពីដំនើរការរៀបចំបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងសេចក្តីព្រាងនៅឡើយក្នុងគោលដៅពង្រីកទីផ្សារផលិតផល ដែលមានតម្លៃខ្ពស់របស់កម្ពុជា តាមរយៈការធ្វើពិពិធកម្មដំណាំត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រទេសនាំចូលនិងនិន្នាការអ្នកប្រើប្រាស់។
សិក្ខាសាលានេះ មានការចូលរួមមកពីតំណាងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ម្ចាស់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ អាជីវករ អ្នកផលិតករ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ គ្រឹះស្ថានសិក្សា និងស្រាវជ្រាវនានា សរុបចំនួនប្រមាណ១២០នាក់។
ឯកសារទស្សនៈទានសិក្ខាសាលានេះលើកឡើងថា អង្ករត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាគ្រាប់ពេជ្រដ៏មានតម្លៃរបស់កម្ពុជា។ ដូច្នេះ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព ក្នុងវិស័យនេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ជាទីបំផុត សម្រាប់សន្តិសុខស្បៀងរបស់ប្រជាជន ចំនួន១៧លាននាក់ ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រាក់ចំណូល របស់កសិករនៅតាមទីជនបទផងដែរ។
ឯកសារនេះបន្ថែមថា ផលចំណេញនៃការផលិតអង្ករអាចជួយរួមចំណែក ដល់ការលើកកម្ពស់របបអាហារគ្រួសារ ការដោះស្រាយបំណុល ព្រមទាំងជួយទប់ទល់ការចំណាយផ្សេងៗ ដោយសារតែការបង្កើនការនាំចេញអង្ករ បានជួយបង្កើនទីផ្សារការងារយ៉ាងច្រើនដល់កម្មករនៅតាមទីជនបទ និងបង្កើនប្រាក់ចំណូលជារូបិយបណ្ណនានា ព្រមទាំងបង្កើតបានជាអនុផលផ្សេងៗ។
លោកស្រី ចម និម្មល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះ នឹងក្លាយជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលជាសេនាធិការ ដើម្បីធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារ និងបង្កើនការនាំចេញអង្ករ តាមរយៈផលិតកម្មផ្អែកលើទីផ្សារ និងប្រព័ន្ធទីផ្សារទូទាំងពិភពលោក។
លោកស្រីបន្ថែមថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះមានគោលបំណងជំរុញការនាំចេញអង្ករពីកម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ដែលមានលក្ខណៈប្រកួតប្រជែង ព្រមទាំងអាចឈានដល់កម្រិតអតិបរមា ដោយផ្អែកលើប្រព័ន្ធផលិតកម្ម និងកាលានុវត្តភាពជាក់ស្ដែងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោកបណ្ឌិតយ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះថា កន្លងមក កម្ពុជាធ្វើការផលិតស្រូវចន្លោះពី១១ហិកតា ទៅ១២លានហិកតា ក្នុង១ឆ្នាំដោយឡែកក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ផលិតកម្មស្រូវទាំងមូលគឺសម្រេចបានប្រហែល ១២លានតោន ដែលក្នុងនោះប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកប្រមាណ៧លានតោន និងនាំចេញចំនួនប្រមាណ៥លានតោន។ ស្រូវដែលនាំចេញ ៥ លានតោននេះ មានអង្ករជាមធ្យមប្រមាណ៧សែនតោន បើគិតជាស្រូវប្រមាណ១,៧លានតោន។
ក្នុងអង្ករដែលនាំចេញប្រមាណ ៧ សែនតោននេះគឺជាង ៨០ ភាគរយគឺជាអង្ករប្រណីតដែលហៅថា អង្ករផ្ការំដួល និងអង្ករសែនក្រអូប។
លោកបន្ថែមថា អ៊ីចឹងត្រង់ចំណុចនេះយើងយល់ឃើញថា សក្តានុពលសម្រាប់កម្ពុជា សម្រាប់ពេលកន្លងមក ក៏ដូចជាពេលខាងមុខ គឺការផ្តោតទៅលើការនាំចេញអង្ករដែលប្រកបដោយគុណភាព អង្ករប្រណីតដូចជាផ្ការំដួល និងសែនក្រអូបនៅតែជាអាទិភាព។ ក៏ប៉ុន្តែការនាំចេញអង្កររបស់យើង នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ ទោះបីយើងមានឧត្តមភាពលើពូជអង្ករប្រណីត ដូចជាសែនក្រអូប និងផ្ការំដួលក៏ដោយ ក៏យើងជួបនូវបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗមួយចំនួន។
លោក យ៉ង់ សាំងកុមារ បានលើកឡើងបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗចំនួន៤រួមមាន ការខ្វះពូជសុទ្ធ, ហានិភ័យនៃកាកសំណល់ថ្នាំពុលកសិកម្ម បញ្ហាគុណភាពស្រូវពេលប្រមូលផល និងការលំបាកក្នុងការអនុវត្តកិច្ចសន្យាកសិកម្មជាមួយសហគមន៍។
លោកបញ្ជាក់ថា “និយាយដោយត្រង់ឆ្នាំ ២០២៣ គឺកិច្ចសន្យាភាគច្រើនគឺមិនបានអនុវត្តទេ ចុះហត្ថលេខាហើយនៅពេលប្រមូលផលស្រូវ លក់ទៅណាផ្សេងៗអស់ទៅ”។
បច្ចុប្បន្ន អង្គការ FAO កំពុងជួយដល់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក្នុងការពង្រឹងប្រព័ន្ធសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ ម៉ាកទំនិញរបស់កម្ពុជា ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងស្បៀងអាហារ និងប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព ស្បៀងអាហារបន្ថែមពីលើការបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រអង្ករ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី រេប៊ែកកា ប៊ែល (Rebekah Bell) តំណាងប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ FAO ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះថា ការគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍខ្សែច្រវាក់តម្លៃស្រូវ គឺជាវិស័យអាទិភាពមួយ ដើម្បីធានាបាននូវជីវភាពរស់នៅ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងអត្ថប្រយោជន៍ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចមានបរិយាបន្ន ដូចដែលបានកំណត់នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោកស្រីថ្លែងថា “នេះគឺជាពេលវេលាដ៏សំខាន់ ដែលកម្ពុជាគួរតែឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វី ដែលខ្លួនសម្រេចបាន និងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីមូលដ្ឋានចំណេះដឹង នៃការអភិវឌ្ឍន៍ខ្សែច្រវាក់តម្លៃស្រូវ រយៈពេល ១៤ឆ្នាំ”។ លោកស្រីបន្តថា “វាអាចបង្កើតឱកាស ដើម្បីរៀបចំផែនការទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ដ៏ល្អបំផុត ដែលកំពុងមានដោយដាក់បញ្ចូលឱកាសនេះទៅក្នុងប្រព័ន្ធសកលថ្មី និងគ្រប់គ្រងភាពមិនប្រាកដប្រជាដែលយើងទាំងអស់គ្នាជួបប្រទះ នៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក”៕
