ដោយៈ និស្ស័យ
ភ្នំពេញៈ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាជាង២ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ បានទាញកម្ពុជាចាកផុតពីទាសភាព និងកំពុងត្រៀមចាកចេញពីឋានៈជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោកស្រី ចម និម្មល បានលើកឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ការត្រួតពិនិត្យគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម(TPR) គឺជាឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់កម្ពុជា ក្នុងការបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពចុងក្រោយ លើគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត និងការប្តេជ្ញាចិត្តផ្សេងទៀត ដែលកម្ពុជាបានធ្វើក្នុងនាមជាសមាជិក អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO)។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់បែបនេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពី “ការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មលើកទី៣” នៅទីស្នាក់ការអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីស កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា។
ក្នុងវីដេអូដែលបានបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមfacebook របស់ WTO នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនា លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីអះអាងថា គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម(TPR)របស់កម្ពុជា ទទួលបានចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសមាជិក ជាមួយនឹងសំណួរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរជាច្រើន ក៏ដូចជា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលកម្ពុជាបានទទួល។
ការត្រួតពិនិត្យគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម គឺជាវិធីផ្ទាល់របស់កម្ពុជា ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងលើគោលនយោបាយ និងការអនុវត្តដែលកម្ពុជាបានធ្វើ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ហើយក៏ដូចជាអ្វីដែលនឹងត្រូវធ្វើសម្រាប់ឆ្ពោះទៅមុខ។
លោកស្រីចម និម្មលបានថ្លែងថា គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា នឹងដើរតួជាកម្លាំងរុញច្រានខាងក្រៅ សម្រាប់យើងក្នុងការបន្តសម្លឹងមើលកំណែទម្រង់ ដោយសម្លឹងមើលមធ្យោបាយ ដែលអាចមានវឌ្ឍនភាព នៅក្នុងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី។ ក្នុងនាមជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចតូច វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ដែលប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគីបើកចំហខ្លាំងផ្អែកលើច្បាប់។
អគ្គនាយក WTO លោកស្រី Ngozi-Iweala បានសាទរចំពោះកិច្ចការត្រួតពិនិត្យគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម ប្រកបដោយជោគជ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា “សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងដំណើរការល្អជាមួយនឹងល្បឿនលឿនបំផុតមួយ ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ជាមួយនឹងការរំពឹងទុក ក្នុងអត្រាកំណើន៦ភាគរយទៅមុខ”។
លោកស្រីបានលើកទឹកចិត្ត ដល់ប្រទេសកម្ពុជាឱ្យខិតខំបន្ថែមទៀត ដើម្បីសម្រេចបំណងក្លាយ ជាប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំខាងមុខ។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “យើងអាចនិយាយបាន គឺសូមបន្តនៅលើផ្លូវល្អ ដោយបន្តធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងរក្សាក្របខណ្ឌម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់អ្នកឱ្យរឹងមាំ”។
យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំខាងលើ ក៏មានប្រទេសជាសមាជិក អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកជាច្រើន បានផ្តល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍គាំទ្រ និងកោតសរសើរដល់វឌ្ឍនភាព ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មដែលកម្ពុជាសម្រេចបាន ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមក ក្រោយពីកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិក អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក កាលពីឆ្នាំ២០០៤ ជាពិសេសអំពីភាពធន់នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងអំឡុងពេលនៃវិបត្តិកូវីដ១៩ កន្លងទៅ។
បន្ថែមលើនេះ សមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ក៏បានវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះការអនុវត្តនូវកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជា ក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ហើយក៏បានផ្តល់អនុសាសន៍ចូលរួមដល់ការបន្តធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងស្ថាប័ន និងការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសំខាន់ៗ តាមរយៈការបន្តធ្វើឱ្យប្រសើរទ្បើង នូវបរិយាកាសធុរកិច្ច វិនិយោគ ការធ្វើពិពិធកម្មពាណិជ្ជកម្ម ស្របតាមយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ និងគោលនយោបាយជាតិនានា ដែលបានដាក់ចេញ។
កម្ពុជាធ្លាប់បានចូលរួមកិច្ចប្រជុំត្រួតពិនិត្យ គោលនយោបាយកម្ពុជាចំនួន ២ លើករួចមកហើយ ចាប់តាំងពីក្លាយជាសមាជិកពេញសិទិ្ធនៃអង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ក្នុងឆ្នាំ២០០៤មក គឺ លើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ និងលើកទី២ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។
ឯកសារសង្ខេបអំពីការត្រួតពិនិត្យ គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម (TPR) នៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO) បានបង្ហាញថា កម្ពុជា គឺជាប្រទេស LDC ដែលបានលេចចេញនូវជោគជ័យគួរឱ្យកត់សម្គាល់ អំពីរបៀបនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងជាសមាជិកភាព WTO ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
ចាប់តាំងពីការពិនិត្យឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ មកកម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយ ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនលឿនបំផុត នៅក្នុងតំបន់ ដោយពាណិជ្ជកម្មបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់។
ឯកសារដដែលបានឱ្យដឹងទៀតថា ក្នុងអំឡុងពេលនេះ កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ក្នុងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព និងការពង្រឹងក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិរបស់ខ្លួន តាមរយៈកំណែទម្រង់ជាបន្តបន្ទាប់ទាក់ទងនឹងពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះកំពុងបន្ត ហើយបានផ្តោតទៅលើការទាក់ទាញវិនិយោគិនបរទេស ឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនដោយផ្ទាល់(FDI) ការលើកកម្ពស់បរិយាកាសធុរកិច្ច ការធ្វើពិពិធកម្មការនាំចេញ និងការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម ក្នុងចំណោមវិស័យផ្សេងៗទៀត។
ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅលើផ្លូវ ឆ្ពោះទៅរកការបញ្ចប់ការសិក្សាពីស្ថានភាពLDC ដោយមានផែនការបញ្ចប់ដំណើរការ នៅឆ្នាំ ២០២៩ ហើយថែមទាំងបានកំណត់គោលដៅ ក្នុងការសម្រេចបាននូវឋានៈប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៥០៕
