ដោយៈ សហសេវិក
ភ្នំពេញៈ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើការនាំចេញ ការលើកកម្ពស់គុណភាព សុវត្ថិភាព និងស្តង់ដារ បានក្លាយជាអ្វីដែលជៀសមិនរួច ក្នុងការពង្រីកឥទ្ធិពលពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន។
បរិធានរដ្ឋាភិបាល បានចាប់ផ្តើមពង្រឹងក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិ កែលម្អយន្តការអនុវត្តច្បាប់ និងលើកទឹកចិត្តអ្នកនាំចេញឱ្យអនុវត្តតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ ជាពិសេស ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានពង្រឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនលើកត្តាពីរ៖ ទីមួយ ក្រសួងបានចូលរួមជាមួយក្រុមហ៊ុនជាង៤០០ នៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប លើព័ត៌មានទីផ្សារស្តីពីគុណភាព និងស្តង់ដារសម្រាប់ផលិតផលក្នុងស្រុករបស់កម្ពុជា។
-->
ទីពីរ ក្រសួងបានផ្តួចផ្តើមវិធានការ ដោយលើកទឹកចិត្តវិស័យឯកជន និងអ្នកផលិតក្នុងស្រុកឱ្យសម្របខ្លួន ទៅនឹងគុណភាព និងស្តង់ដារ ខណៈដែលក្រសួងកំពុង ដាក់វិធានការនេះនៅក្នុងកម្មវិធីយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនដើម្បីជំរុញការនាំចេញ។
លោក សំហេង បូរ៉ា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងជាប្រធានក្រុមការងារជំរុញការនាំចេញ បានលើកឡើងដោយត្រង់ៗថា បើគ្មានស្តង់ដារ ដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ទេ ផលិតផលកម្ពុជានឹងមិនអាចចូលទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិបានទេ។ មានតែការកែលម្អស្តង់ដារផលិតផលប៉ុណ្ណោះ ទើបទីផ្សារបរទេសអាចទទួលយកទំនិញកម្ពុជាបាន។
ដើម្បីឱ្យ “កន្ត្រកអច្ឆរិយៈកម្ពុជា” ក្លាយជាការពិត ការពង្រីកទីផ្សារត្រូវតែដើរទន្ទឹមគ្នា ជាមួយនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីកែលម្អគុណភាពនៃការវិនិយោគ។
ខណៈដែលពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក កាន់តែមានការប្រកួតប្រជែ ង និងមានបទប្បញ្ញត្តិកាន់តែខ្លាំងឡើង ស្តង់ដារគុណភាពបានលេចចេញជាកត្តាសម្រេចចិត្ត ក្នុងការកំណត់ការចូលទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ កម្ពុជាបន្តដំណើររបស់ខ្លួនឆ្ពោះ ទៅរកកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកប ដោយចីរភាព និងបរិយាបន្ន ការលើកកម្ពស់ការនាំចេញបានក្លាយជាអាទិភាពជាតិដ៏សំខាន់។
សម្រាប់កម្ពុជា សេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំង លើការនាំចេញ ការពង្រឹងស្តង់ដារគុណភាព សុវត្ថិភាព និងស្តង់ដារលែងជាជម្រើសទៀតហើយ វាគឺជាការចាំបាច់។ ទីផ្សារនាំចូលសំខាន់ៗ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងមជ្ឈិមបូព៌ា កំពុងរឹតបន្តឹងតម្រូវការលើសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ច្បាប់ប្រភពដើម និងតម្លាភាពផលិតកម្ម ដែលបង្ខំឱ្យអ្នកនាំចេញសម្របខ្លួន ឬប្រឈមនឹងការបាត់បង់ការចូលទៅកាន់ទីផ្សារ។
ជាការឆ្លើយតប កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមពង្រឹង ក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិ កែលម្អយន្តការអនុវត្តច្បាប់ និងលើកទឹកចិត្តអ្នកនាំចេញឱ្យអនុវត្តតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ ការផ្លាស់ប្តូរនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីយុទ្ធសាស្ត្រទូលំទូលាយជាងមុន ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរលើសពីការនាំចេញ ដែលមានតម្លៃទាប ឆ្ពោះទៅរកទំនិញកែច្នៃដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ដែលបំពេញតាមការរំពឹងទុករបស់ពិភពលោក។
តាមរយៈការពង្រឹងស្តង់ដារគុណភាព នៅទូទាំងវិស័យកសិកម្ម កសិ-ឧស្សាហកម្ម និងផលិតកម្ម កម្ពុជាមានគោលបំណងមិនត្រឹមតែការពារទីផ្សារដែលមានស្រាប់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងចូលទៅកាន់ទីផ្សារថ្មីៗ និងបង្កើនតំណែងរបស់ខ្លួន នៅក្នុងខ្សែច្រវាក់តម្លៃសកលផងដែរ។
ថ្លែងទៅកាន់វេទិកាអំឡុងពេល ពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាលើកទី១៨ ឆ្នាំ២០២៥ (ថ្ងៃទី៤-៧ ខែធ្នូ) នៅរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប៉ែន សុវិជាតិ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានគូសបញ្ជាក់ពីចក្ខុវិស័យយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា តាមរយៈចក្ខុវិស័យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កម្ពុជាបន្តស្វែងរកវឌ្ឍនភាព និងសមិទ្ធផលថ្មីៗ ក្រោមវិធីសាស្រ្ត “ថែរក្សាចាស់ និងបង្កើតថ្មី”។
លោកបានបញ្ជាក់ថា “ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានខិតខំ ពង្រឹងទីផ្សារដែលមានស្រាប់ ខណៈពេលដែលកំពុងពង្រីកទីផ្សារថ្មីៗ ដោយបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងពង្រីកវិសាលភាពនៃប្រតិបត្តិការ ក្រោមដំណាក់កាលទីមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ បញ្ចកោណ”។ លោកបន្ថែមថា “យុទ្ធសាស្ត្រនេះគូសបញ្ជាក់ពីគោលនយោបាយ យន្តការ អាទិភាព និងទិសដៅសំខាន់ៗ ដើម្បីជួយប្រទេសឆ្លើយតប ទៅនឹងនិន្នាការសកលដែលកំពុងលេចចេញឡើង”។
សព្វថ្ងៃនេះ កម្ពុជាបានបង្ហាញពីសក្តានុពលដ៏រឹងមាំ ក្នុងវិស័យកសិកម្ម កសិ-ឧស្សាហកម្ម និងឧស្សាហកម្មកែច្នៃ។ បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសនាំចេញអង្ករធំជាងគេ ទីប្រាំរបស់ពិភពលោក នេះបើយោងតាមក្រសួងកសិកម្មសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេល១០ ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៥ កម្ពុជាបាននាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីប្រមាណ១,២ លានតោន ដែលបង្កើតប្រាក់ចំណូលជាង៤ពាន់លានដុល្លារ។ ការនាំចេញម្រេចទទួលបានប្រហែល២៧លានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេល៨ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៥។ កម្ពុជាក៏កំពុងក្លាយជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់អន្តរជាតិ ដ៏សំខាន់នៃស្ករ កៅស៊ូ ផ្លែឈើស្រស់ និងផលិតផលកសិកម្មផ្សេងៗទៀត។
លោកបានបន្តថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការនាំចេញបន្ថែមទៀត ក្រសួ ងពាណិជ្ជកម្ម បានផ្តោតលើការកែលម្អបរិយាកាស អាជីវកម្មសម្រាប់វិនិយោគិនតាមរយៈយន្តការសំខាន់ៗ ដូចជា ការសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម ការពង្រីកការចូលទៅកាន់ទីផ្សារ កិច្ចសហការកាន់តែរឹងមាំជាមួយវិស័យឯកជន និងសមាគមពាណិជ្ជកម្ម និងគំនិតផ្តួចផ្តើមលើកកម្ពស់ការនាំចេញគោលដៅ។
ចំពោះការផ្សព្វផ្សាយការនាំចេញ លោកបានពន្យល់ថា ក្រសួងបានសម្របសម្រួល កិច្ចប្រជុំរវាងអ្នកផលិតក្នុងស្រុក និងប្រតិបត្តិករផ្សារទំនើប ដើម្បីជួយផលិតផលកម្ពុជា ដែលមានសក្តានុពលចូលទៅក្នុងទីផ្សារលក់រាយក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ។ ក្រសួងក៏បានបង្កើតក្រុមការងារលើកកម្ពស់ការនាំចេញ ដើម្បីគាំទ្រដល់ផលិតផល ដែលមានសក្តានុពលខ្ពស់ ជាពិសេសគ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងទំនិញកសិកម្មផ្សេងទៀត ដោយដើរតួជាស្ពានតភ្ជាប់ រវាងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក និងអ្នកទិញនៅបរទេស។
លោកបានបន្ថែមថា លើសពីនេះ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានដាក់ឱ្យដំណើរការមជ្ឈមណ្ឌលសេវាកម្មនាំចេញ គេហទំព័រកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាវិបផតថល ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មាន ដំបូន្មាន ជំនួយបច្ចេកទេស និងការគាំទ្រដែលត្រឹមត្រូវ និងអាចទុកចិត្តបានដល់អាជីវកម្ម ដែលកំពុងស្វែងរកការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារបរទេស។
លោកប៉ែន សុវិជាតិបានសង្កត់ធ្ងន់ថា “កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួងមិនត្រឹមតែកំណត់ ចំពោះផលិតផលកសិកម្មតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងពង្រីកដល់ទំនិញ ដែលអាចនាំចេញបានផ្សេងទៀតដែលផលិតដោយពាណិជ្ជករ និងអ្នកផលិតឧស្សាហកម្មផងដែរ”។
ការពង្រឹងស្តង់ដារ
មូលដ្ឋានគ្រឹះសំខាន់បំផុតមួយ សម្រាប់ភាពជោគជ័យនៃការនាំចេញគឺការអនុលោមតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ ប្រទេសកម្ពុជាបាននិងកំពុងពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគុណភាពជាតិ (NQI) ជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីធានាថា ទំនិញដែលផលិតក្នុងស្រុក បំពេញតាមតម្រូវការសកលសម្រាប់សុវត្ថិភាព ភាពជឿជាក់ និងដំណើរការ។
ប្រព័ន្ធនេះ រួមបញ្ចូលការអភិវឌ្ឍស្តង់ដារជាតិ រង្វាស់វិទ្យា ការធ្វើតេស្ត វិញ្ញាបនបត្រ និងសេវាកម្មទទួលស្គាល់។
វិទ្យាស្ថានស្តង់ដារកម្ពុជា (ISC) ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការសម្របស្តង់ដារជាតិ ជាមួយនឹងស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ អ្នកនាំចេញត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត ឱ្យទទួលយកវិញ្ញាបនបត្រ ដែលទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ដូចជា អង្គការអន្តរជាតិសម្រាប់ស្តង់ដារភាវូបនីយកម្ម (ISO)ការវិភាគគ្រោះថ្នាក់ និងចំណុចត្រួតពិនិត្យសំខាន់ៗ (HACCP) ការអនុវត្តផលិតកម្មល្អ(GMP) និងការអនុវត្តកសិកម្មល្អសកល ជាពិសេសនៅក្នុងវិស័យសំខាន់ៗ រួមមាន កសិកម្ម ការកែច្នៃកសិ-ឧស្សាហកម្ម ការផលិត និងសម្លៀកបំពាក់។
ស្តង់ដារទាំងនេះ មិនត្រឹមតែបង្កើនគុណភាពផលិតផលប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់អ្នកទិញ និងការចូលទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិដែលមានតម្លៃខ្ពស់ផងដែរ។ តាមរយៈការវិនិយោគលើប្រព័ន្ធធានាគុណភាព និងយន្តការអនុលោមភាព កម្ពុជាកំពុងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកនាំចេញរបស់ខ្លួន សម្រេចបានខ្សែសង្វាក់តម្លៃ ខណៈដែលកាត់បន្ថយឧបសគ្គបច្ចេកទេសសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម។
លោក សំហេង បូរ៉ា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងជាប្រធានក្រុមការងារជំរុញការនាំចេញ បានថ្លែងថា សម្តេចធិបតីហ៊ុន ម៉ាណែតនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា រួមជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា តែងតែខិតខំ និងផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការនាំចេញ ពង្រីកឱកាសនាំចេញ និងបន្ថែមតម្លៃដល់ការនាំចេញ។
“តើរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងកំពុងធ្វើបែបនេះដើម្បីអ្វី? លោកបានពន្យល់ថា គោលបំណងគឺធ្វើឱ្យប្រជាជនកាន់តែមានវិបុលភាព បង្កើនគុណភាពនៃការនាំចេញ និងពង្រីកសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យពួកគេកាន់តែរឹងមាំ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា “កំណើននៃការនាំចេញរបស់កម្ពុជានៅតែបន្តបង្ហាញពីសក្តានុពលដ៏រឹងមាំ។ ក្នុងរយៈពេល១០ដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៤ ការនាំចេញបានឈានដល់២៦ពាន់លានដុល្លារ ខណៈដែលក្នុងអំឡុងពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៥ ការនាំចេញមានចំនួន២៥ពាន់លានដុល្លារ ដោយមានការរំពឹងទុកថា តួលេខនេះនឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀតនៅចុងឆ្នាំនេះ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបានធ្វើការជាមួយក្រុមហ៊ុនជាង៤០០ នៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប លើព័ត៌មានទីផ្សារស្តីពីគុណភាព និងស្តង់ដារសម្រាប់ផលិតផល ក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានបន្តថា “យើងត្រូវបង្កើនគុណភាពដំណើរការ ដើម្បីតម្រឹមផលិតផលក្នុងស្រុក ជាមួយនឹងស្តង់ដារនៅក្នុងទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីឱ្យយើងអាចធ្វើការនាំចេញបន្ថែមទៀត ទៅកាន់ទីផ្សារនោះ និងអាចផ្គត់ផ្គង់បរិមាណដែលទីផ្សារត្រូវការ”។
ព័ត៌មានទីផ្សារ គឺជាដំណើរការនៃការប្រមូល និងវិភាគព័ត៌មានអំពីទីផ្សាររបស់ក្រុមហ៊ុន រួមទាំងអតិថិជន ដៃគូប្រកួតប្រជែង និងបរិយាកាសទូទៅ ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដោយមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់។
ដើម្បីសម្រួលដល់ការផ្លាស់ប្តូរនេះ លោកបូរ៉ាបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកំពុងសហការ ជាមួយក្រុមជំនាញការចូលប្រើប្រាស់ និងពាណិជ្ជកម្មសកល EU-German (EU-German GATE) ដោយផ្តោតលើការកំណត់ ការអនុម័ត និងការអនុវត្តស្តង់ដារគុណភាព EU លើផលិតផលផ្សេងៗ។
លោកបន្តថា “ការងារនេះនឹងតម្រូវឱ្យសហគ្រាស ក្នុងស្រុកគោរពតាមច្បាប់ពាណិជ្ជកម្ម អន្តរជាតិយ៉ាងពេញលេញ រួមទាំងបទប្បញ្ញត្តិរបស់EU ដើម្បីរក្សាការចូលប្រើប្រាស់ទីផ្សារឱ្យរឹងមាំ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបានលើកទឹកចិត្តវិស័យឯកជន និងអ្នកផលិតក្នុងស្រុកឱ្យសម្របខ្លួនទៅនឹងគុណភាព និងស្តង់ដារ ខណៈដែលក្រសួង កំពុងដាក់វិធានការនេះ នៅក្នុងកម្មវិធីយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីជំរុញការនាំចេញនៅក្នុងឆ្នាំខាងមុខ។
លោកបានបន្ថែមថា “ដោយសារសហភាពអឺរ៉ុបជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មមួយរបស់កម្ពុជា មានតម្រូវការក្នុងការគិត អំពីការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារនៅក្នុងទីផ្សារនីមួយៗនៅក្នុងសមាជិកEU ដោយសារមានតម្រូវការខុសៗគ្នានៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ”។
លោកបានលើកឡើងទៀតថា ដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍របស់លោកក្នុងការលើកកម្ពស់ការនាំចេញ កម្ពុជានៅតែមានការងារសំខាន់ៗដែលត្រូវធ្វើ ដើម្បីពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការពង្រីកទីផ្សារត្រូវតែដើរទន្ទឹមគ្នា ជាមួយនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីកែលម្អគុណភាពនៃការវិនិយោគ ដែលតំណាងឱ្យឱកាសដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេស។
ការលើកកម្ពស់ស្តង់ដារ
កម្ពុជាគួរតែបញ្ចូលគ្នានូវបទប្បញ្ញត្តិកាន់តែរឹងមាំ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រសើរឡើង ការគាំទ្រគោលដៅសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) ការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ ដើម្បីជំរុញស្តង់ដារប្រកបដោយចីរភាព។
លោកសំហេង បូរ៉ាបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារលើកកម្ពស់ការនាំចេញមានគោលបំណងលើកទឹកចិត្តអ្នកផលិត និងអ្នកកែច្នៃឱ្យឆ្លៀតឱកាសលើកកម្ពស់ស្តង់ដាររបស់ពួកគេ។ ក្នុងនាមជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះ លោកមានគម្រោងដឹកនាំបេសកកម្មពាណិជ្ជកម្មទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេស ដើម្បីជួបជាមួយសម្ព័ន្ធលក់រាយអង់គ្លេស (BRC) ដើម្បីស្វែងរកមធ្យោបាយ ដើម្បីគាំទ្រដល់អ្នកនាំចេញកម្ពុជាក្នុងការទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រBRC ដោយហេតុនេះពង្រីកការចូលទៅកាន់ទីផ្សារនាំចេញរបស់កម្ពុជា។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា “បើគ្មានស្តង់ដារដែលទទួលស្គាល់ទេ ផលិតផលកម្ពុជា មិនអាចចូលទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិបានទេ”។លោកបន្ថែមថា “មានតែការកែលម្អស្តង់ដារផលិតផលប៉ុណ្ណោះ ទើបទីផ្សារបរទេសអាចទទួលយកទំនិញកម្ពុជាបាន”។
លោកបានបន្តថា “យើងត្រូវធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីពង្រីកផលិតផលសក្តានុពលរបស់យើង ទៅកាន់ទីផ្សារគោលដៅរបស់យើងដោយជោគជ័យ”។
ជាមួយគ្នានេះ លោក អាន តារា ប្រធានសហព័ន្ធគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកម្ពុជា (CCF) បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាផលិតគ្រាប់ស្វាយចន្ទីដែលមានគុណភាព ខ្ពស់បំផុតមួយចំនួនរបស់ពិភពលោក បើនិយាយពីទំហំ រសជាតិ និងតម្លៃអាហារូបត្ថម្ភ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សមត្ថភាពកែច្នៃនៅតែមានកម្រិត ពីព្រោះមានតែក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបំពេញតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាពចំណីអាហារអន្តរជាតិ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ននេះ មានក្រុមហ៊ុនប្រហែលប្រាំប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលកែច្នៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទីស្របតាមស្តង់ដារ ដែលទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ហើយអាចបំពេញតាមការបញ្ជាទិញនាំចេញបាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ដើម្បីឲ្យការកែច្នៃមានស្តង់ដារ វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់”។
ឧទាហរណ៍ នៅសហភាពអឺរ៉ុប បើគ្មានស្តង់ដារសុវត្ថិភាពចំណីអាហារដែលទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ជាពិសេសGMP និងHACCP ដែលជាតម្រូវការមូលដ្ឋានបំផុត វាពិបាកនាំចេញណាស់។ ស្តង់ដារទាំងនេះ គឺជាតម្រូវការដាច់ខាតសម្រាប់ទីផ្សារអឺរ៉ុប”។
លោកបានបន្ថែមថា នៅអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក សូម្បីតែស្តង់ដារសុវត្ថិភាពចំណីអាហារខ្ពស់ជាងនេះ ក៏ត្រូវការដែរ។ ដូច្នេះរោងចក្រកម្ពុជាណា ដែលចង់នាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប ឬអាមេរិក ត្រូវគោរពតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព ចំណីអាហារទាំងនេះ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា ទីផ្សារនាំចូលសំខាន់ៗ រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប និងចិន ក៏ត្រូវការវិញ្ញាបនបត្របន្ថែមទាក់ទងនឹងតម្លៃ និងគុណភាពផងដែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងនាមសហព័ន្ធគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកម្ពុជា យើងចង់ឲ្យវិស័យគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ដំណើរការស្របតាមស្តង់ដារគុណភាពអន្តរជាតិ រួមទាំងតម្រូវការតម្លៃ និងវិញ្ញាបនបត្របន្ថែម”។
លោកពន្យល់ថា នៅពេលដែលមានគុណភាពស្តង់ដារ ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិធំៗ នឹងមានទំនុកចិត្តកាន់តែខ្លាំង ក្នុងការស្វែងរកប្រភពពីប្រទេសកម្ពុជា។ ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជា មានគ្រាប់ស្វាយចន្ទីដែលមានគុណភាពខ្ពស់ វាខ្វះក្រុមហ៊ុនកែច្នៃគ្រប់គ្រាន់ ដែលមានសមត្ថភាពបំពេញតាមស្តង់ដារសកល និងផលិតក្នុងតម្លៃប្រកួតប្រជែង។
លោកបានចង្អុលបង្ហាញថា ការផលិតគ្រាប់ស្វាយចន្ទី មិនមែនជារឿងប្លែក សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ព្រោះប្រទេសជាច្រើនទៀតក៏ដាំ និងកែច្នៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទីក្នុងតម្លៃទាបជាង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ដូច្នេះការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិតកម្មក៏សំខាន់ផងដែរ”។ “ប្រសិនបើកម្ពុជាអាចផ្តល់ជូនទាំងគុណភាពខ្ពស់ និងស្តង់ដារដែលទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ក្នុងតម្លៃប្រកួតប្រជែង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសជិតខាង វានឹងអាចពង្រឹងសមត្ថភាពកែច្នៃ និងបង្កើនការនាំចេញយ៉ាងច្រើន”។
តើកម្ពុជាគួរធ្វើអ្វី? រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានខិតខំប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីពង្រីកទីផ្សារនាំចេញរបស់ប្រទេស ដោយស្ថាប័នសំខាន់ៗដូចជាក្រសួងពាណិជ្ជកម្មដើរតួនាទីនាំមុខគេ ក្នុងការពង្រីកការចូលប្រើប្រាស់ទីផ្សារ។
កម្ពុជាបានដាក់ខ្លួន ជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មសកល ខណៈដែលរក្សាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ជាមួយដៃគូសំខាន់ៗដូចជាប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ស្របពេលដែលក៏ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ ពីការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មពីសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ។ ការរៀបចំពាណិជ្ជកម្មទាំងនេះ បានជួយពង្រីកវិសាលភាពទីផ្សាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា អោយក្លាយជាមូលដ្ឋានដ៏ទាក់ទាញ សម្រាប់អ្នកផលិតក្នុងការកែច្នៃ ផលិត និងនាំចេញទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិជាច្រើន។
លោក សួន សុផលអគ្គលេខាធិការរងគណៈកម្មាធិការវិនិយោគកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការលើកកម្ពស់សក្តានុពលរបស់ខ្លួន ជាគោលដៅសម្រាប់ការវិនិយោគ ការកែច្នៃ និងផលិតកម្មដែលផ្តោតលើការនាំចេញ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា “គុណសម្បត្តិដែលមានស្រាប់របស់កម្ពុជាបានជួយដាក់ប្រទេសនេះ ឱ្យក្លាយជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់វិនិយោគិន”។
លោកបានបន្តថា “ខណៈដែលយើងខិតខំបំពេញកាតព្វកិច្ចក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនេះ កម្ពុជាតែងតែធ្វើអ្វីដែលខ្លួនប្តេជ្ញាចិត្ត។ រដ្ឋាភិបាល ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអនុម័តវិធីសាស្រ្តគាំទ្រ អាជីវកម្មដោយផ្តល់ការលើកទឹកចិត្ត ដល់វិនិយោគិន រួមទាំងការលើកទឹកចិត្តពន្ធ និងដោយបង្កើតយន្តការសម្រាប់ការសន្ទនាដោយផ្ទាល់ ជាមួយតំណាងរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួមគ្នា។ នេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងរឹងមាំរបស់រដ្ឋាភិបាលទាំងមូល ចំពោះបរិយាកាសគាំទ្រអាជីវកម្ម ដែលប្រទេសមួយចំនួនតូចនៅលើពិភពលោកអាចធ្វើបាន។
លោកបានបន្ថែមថា ការណែនាំវិធីសាស្រ្តគាំទ្រអាជីវកម្មនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងការពង្រឹងស្ថាប័នដែលគាំទ្រវិស័យឯកជន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា នេះអនុញ្ញាតឱ្យអាជីវកម្មពង្រីកប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេ បង្កើនផលិតកម្ម និងកែច្នៃនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជំរុញការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ចំណែកលោកGidon Windecker អនុប្រធានផ្នែកសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ នៃស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា នៅឆ្នាំ២០២៤ សហភាពអឺរ៉ុប រួមទាំងអាល្លឺម៉ង់ គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំទីបួនរបស់កម្ពុជា ដែលមានចំនួន៩,៦ភាគរយនៃពាណិជ្ជកម្មទំនិញសរុបរបស់កម្ពុជា ដែលមានតម្លៃ៦,៤ពាន់លានអឺរ៉ូ ឬ ៧,៤ ពាន់លានដុល្លារ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “នៅពេលនិយាយអំពីវិស័យកសិកម្ម គោលបំណងរួមរបស់យើងគឺច្បាស់។ យើងកំពុងគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងការកសាងខ្សែច្រវាក់តម្លៃដ៏រឹងមាំ ប្រកួតប្រជែង និងប្រកបដោយចីរភាព ដែលផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់កសិករ អ្នកកែច្នៃ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម និងអ្នកនាំចេញ ហើយអាចឱ្យពួកគេចូលទៅក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប និងអាល្លឺម៉ង់”។
លោកបន្តថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះ យើងបានឃើញវឌ្ឍនភាព នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដែលមានតម្លៃខ្ពស់របស់កម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុងវិស័យគ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងម្រេច ដែលកម្ពុជាមានគុណសម្បត្តិធម្មជាតិដ៏រឹងមាំ និងការចាប់អារម្មណ៍កាន់តែខ្លាំងឡើងពីទីផ្សារអន្តរជាតិ។
លោក Gidon Windecker បានបន្ថែមថា ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធគាំទ្រត្រឹមត្រូវ ផលិតផលកម្ពុជាអាចបំពេញ តម្រូវការរបស់ទីផ្សារដែលមានតម្រូវការខ្ពស់ដូចជាសហភាពអឺរ៉ុប។
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយទៀត បានកើតឡើងកាលពីប៉ុន្មានខែមុននៅក្នុងកម្មវិធីANUGA 2025 នៅទីក្រុង Cologne ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ដែលជាពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្មម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈធំជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោក។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា “យើងមានមោទនភាពដែលបានឃើញប្រទេសកម្ពុជាចូលរួមជាលើកដំបូង ជាមួយនឹងពិព័រណ៍ជាតិក្រោមពាក្យស្លោក Cambodia Basket of Wonders”៕ ប្រភពKhmer Times៕
