ដោយ តារា
ភ្នំពេញៈ ភតិសន្យាពិសេស ជាកិច្ចសន្យាមួយដែលភាគីម្ខាងហៅថា ភតិបតីឱ្យភាគីម្ខាងទៀតដែលជាកម្មករ សិស្ស និស្សិត ហៅថាភតិក ប្រើប្រាស់ក្នុងការស្នាក់នៅដោយយកថ្លៃ។ បើនិយាយឱ្យងាយយល់ភតិសន្យាពិសេសនេះ គឺជាកិច្ចសន្យារវាងម្ចាស់អចលនទ្រព្យដែលមានដូចជា ម្ចាស់ផ្ទះជួល ឬម្ចាស់បន្ទប់ជួល និងកម្មករ សិស្ស និស្សិត ក្នុងការជួលបន្ទប់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ស្នាក់នៅដោយយកថ្លៃឈ្នួល។
លក្ខណៈពិសេសនៃភតិសន្យានេះគឺ
ក. ភាគីនៃកិច្ចសន្យា (មាត្រា៣)
ភតិបតី (អ្នកឱ្យជួល) អាចជាម្ចាស់បន្ទប់ជួល ឬ អ្នកយកថ្លៃឈ្នួលលើបន្ទប់ជួលជាលក្ខណៈអាជីប។ ខុសពីភតិសន្យា(កិច្ចសន្យាជួល) ដែលមានចែងក្នុងក្រមរដ្ឋប្បវេណី (ហៅថា កិច្ចសន្យាធម្មតា) ព្រោះនៅក្នុងភតិសន្យាទូទៅមិនកំណត់ ចំពោះអ្នកម្ចាស់បន្ទប់ជួលនោះទេ។
ភតិកៈ (អ្នកជួល)៖ កម្មករ សិស្ស និស្សិត ដែលមានការលំបាកខ្លាំងក្នុងការទ្រទ្រង់ជីវភាព។ ខុសពីភតិសន្យាធម្មតាត្រង់ថា ភតិសន្យាធម្មតាមិនកំណត់លក្ខណៈរបស់អ្នកជួលទេ នរណាក៏អាចក្លាយជាអ្នកជួលបានដែរ។
ខ. កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា
បន្ទប់ជួលស្នាក់នៅ(មាត្រា៣)។ មិនមែនជា ដី ឬ អគារពាណិជ្ជកម្ម ជាដើម។ ខុសពីភតិសន្យាធម្មតាត្រង់ថា កម្មវត្ថុនៃភតិសន្យាទូទៅ អាចជាចលនវត្ថុឬអចលនវត្ថុ។
គ. លក្ខណៈនៃកិច្ចសន្យា
ត្រូវធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងមានសេចក្តីបញ្ជាក់របស់មេឃុំ ឬចៅសង្កាត់។ មានន័យថា មិនអាចឡើងដោយមាត់ទទេរបានទេ(មាត្រា៥)។ នៅក្នុងភតិសន្យាធម្មតា ភាគីអាចបង្កើតកិច្ចសន្យាដោយគ្រាន់តែ មានការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែដើម្បីតតាំងជាមួយតតិយជនបាន គាត់ត្រូវកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់វត្ថុជួលនោះ(មាត្រា៥៩៧ និង៥៩៨ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧)។
ឃ.អត្ថិភាពនៃកិច្ចសន្យា
មិនតិចជាង២ឆ្នាំ ទោះបីជាមិនបានកំណត់ ឬ កំណត់តិចជាង២ឆ្នាំក៏ដោយ ត្រូវចាត់ទុកថាមានអត្ថិភាព២ឆ្នាំ(មាត្រា៦) ក្នុងគោលបំណងមិនឱ្យម្ចាស់បន្ទប់ជួលតម្លៃថ្លៃឈ្នួលក្នុងអំឡុងពេល ២ឆ្នាំ (មាត្រា៨)។ ផ្ទុយទៅវិញភតិសន្យាធម្មតា អាចធ្វើឡើងដោយកំណត់ ឬមិនកំណត់អំឡុងពេលបាន ប៉ុន្តែបើអំឡុងពេលជួលលើសពី១៥ឆ្នាំ នោះនឹងក្លាយជាសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍វិញ៕
