ដោយៈ គង់ សូរិយា
ភ្នំពេញៈ មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) បានបង្ហាញពីតួលេខ ផលទុនជាតិសរុបថ្មី(ផ.ស.ស)របស់កម្ពុជា ដោយយកឆ្នាំ២០១៤ ជាឆ្នាំមូលដ្ឋាន សម្រាប់ការគណនាជំនួសឆ្នាំ២០០០ ដែលបង្ហាញពីសេដ្ឋកិច្ចធំជាងការគណនា ផ.ស.ស ពីមុន៣៥ភាគរយ។
ក្រុមហ៊ុន Mekong Strategic Capital (MSC) បានឱ្យដឹងនៅក្នុងកំណត់ចំណាំស្តីពី ការសម្រេចចិត្តរបស់ IMF ដោយលើកឡើងថា ផ.ស.ស របស់កម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ មានចំនួន៤១,៩ ពាន់លានដុល្លារ។
យោងតាមតួលេខរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានឱ្យដឹងថា ផ.ស.ស របស់កម្ពុជា សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ មានចំនួន៣១,៩ ពាន់លានដុល្លារ ហើយភាពខុសគ្នាគឺជាលទ្ធផល នៃការកំណត់មូលដ្ឋានឡើងវិញ ដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងតួលេខ IMF ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ IMF Outlook បានព្យាករណ៍ថា ផ.ស.ស ពិតប្រាកដរបស់កម្ពុជា នឹងកើនឡើង៦ភាគរយ នៅឆ្នាំនេះ និង ៦,១ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០២៥។
យោងតាម MSC បានឱ្យដឹងថា ការកំណត់មូលដ្ឋានឡើងវិញនេះគឺជាលទ្ធផល នៃដំណើរការហួសកាលកំណត់ ប៉ុន្តែយ៉ាងម៉ត់ចត់ដោយវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិ ដើម្បីប៉ាន់ប្រមាណទំហំសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យកាន់តែត្រឹមត្រូវ ហើយដំណើរការនេះត្រូវបានពិនិត្យ និងទទួលយកដោយ IMF ។
IMFបាននិយាយថា គុណវិបត្តិចម្បងមួយនៃតួលេខ ផ.ស.ស ពីមុន គឺការប៉ាន់ស្មានលើសនៃការរួមចំណែក របស់វិស័យកសិកម្មដល់សេដ្ឋកិច្ច (ដែលជាកំណើនទាបបំផុត) ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ពួកគេក៏បានប៉ាន់ស្មានខុស ពីកំណើនខ្ពស់នៃវិស័យឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្ម ដោយយកឆ្នាំ២០០០ ជាឆ្នាំមូលដ្ឋាន។
ការប៉ាន់ប្រមាណថ្មីទាំងនេះ ប្រើប្រាស់ឆ្នាំ២០១៤ ជាឆ្នាំមូលដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ ដែលវានឹងហួសសម័យក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ របាយការណ៍បានបញ្ជាក់ថា យើងជឿថាការប៉ាន់ប្រមាណថ្មីចុងក្រោយ ដែលជាការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងបន្ត អាចមើលឃើញថាសេដ្ឋកិច្ចមានទំហំធំជាង៤៥-៥០ ភាគរយ ជាជាង៣៥ភាគរយ។
ការគណនា ផ.ស.ស ត្រូវបានអនុវត្តដោយប្រើឧបករណ៍ស្ថិតិជាច្រើន។ រហូតមកដល់ពេលនេះ NIS បាននឹងកំពុងប្រើប្រាស់ឆ្នាំ២០០០ ជាឆ្នាំមូលដ្ឋាន សម្រាប់ការប៉ាន់ស្មានទាំងនេះ ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ចគឺខុសគ្នាទាំងស្រុងកាលពី២៣ឆ្នាំមុន។
នៅក្នុងកំណត់ចំណាំបានឱ្យដឹងថា “ពួកគេ (NIS) កំពុងអនុវត្តការប៉ាន់ប្រមាណកំណើនភាគរយ ទៅជាការប៉ាន់ប្រមាណកំណើនភាគរយ សម្រាប់រយៈពេល២៣ឆ្នាំ។
ជាលទ្ធផល ការប៉ាន់ប្រមាណ ផ.ស.ស ពីមុនមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ពីការផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ផលប៉ះពាល់អតិផរណា និងវឌ្ឍនភាពបច្ចេកវិទ្យា ដែលយើងបានឃើញចាប់តាំងពីពេលនោះមក”។
លោក Stephen Higgins ដៃគូគ្រប់គ្រងនៃ Mekong Strategic Capital បានបញ្ជាក់ឲ្យសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកដឹងថា ឧត្តម្មានុវត្តន៍ ដែលត្រូវបានណែនាំ គឺត្រូវធ្វើមូលដ្ឋានឡើងវិញយ៉ាងហោចណាស់រៀងរាល់ប្រាំឆ្នាំម្តង។
លោកបញ្ជាក់ថា “រហូតដល់ការធ្វើមូលដ្ឋាន លើកចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាមិនបានធ្វើតាំងពីឆ្នាំ២០០០មកម្ល៉េះ។ ដូច្នេះវាហួសសម័យហើយ”។
បណ្តាប្រទេសនានាកំពុងពិនិត្យឡើងវិញ និងកំណត់ឡើងវិញនូវការគណនា ផ.ស.ស របស់ពួកគេគ្រប់ពេលវេលា។ ជាធម្មតាវាមិនប៉ះពាល់ ដល់ការកែប្រែធំដូចនេះទេ ទោះបីជាពេលខ្លះវាធំជាងក៏ដោយ។
តិចជាង១០ ឆ្នាំមុនមានការកែប្រែធំ ៗ មួយចំនួនក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិក ដោយប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ាកើនឡើង៨៩ ភាគរយ ហ្គាណាកើនឡើង៦២ភាគរយ។ តង់ហ្សានីកើនឡើង ២៥ ភាគរយ និងកេនយ៉ាកើនឡើង ២៤ភាគរយ។
កំណត់សម្គាល់បានបន្តថា ដោយគិតពីឆ្នាំមូលដ្ឋានសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា មានអាយុ២៣ឆ្នាំ ហើយវាមិនគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេ ដែលយើងឃើញការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំមួយនៅទីនេះ។
ផលប៉ះពាល់នឹងមានច្រើន ជុំវិញការយល់ឃើញ (perception) ប៉ុន្តែការយល់ឃើញខ្លះពិតជាសំខាន់។
ឧទាហរណ៍ អនុបាតបំណុលឯកជនខ្ពស់របស់កម្ពុជាទៅនឹង ផ.ស.ស នឹងធ្លាក់ចុះពីប្រហែល១៨០ ភាគរយ ទៅ១៤២ ភាគរយ នៅចុងឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយនឹងការគណនាថ្មី។ វាក៏នឹងធ្វើឱ្យបំណុលសាធារណៈទាបបំផុតរបស់កម្ពុជា ធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតទាបជាងនេះ។
យោងតាមកំណត់សម្គាល់របស់ MSC បានឱ្យដឹងថា ផ.ស.ស សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ ក៏នឹងកើនឡើងប្រហែល៣៥ភាគរយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ កាន់តែខិតទៅជិតការសម្រេចបាននូវឋានៈជាប្រទេស ដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់។
លទ្ឋផលនេះ នឹងជះឥទ្ធិពលដល់របៀបដែលអ្នកវិនិយោគ និងអ្នកផ្សេងទៀតយល់ឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានសេដ្ឋឋកិច្ចធំជាងនេះ ជាទូទៅមានភាពទាក់ទាញជាងក្នុងការវិនិយោគ ជាងទំហំសេដ្ឋកិច្ចតូចជាងនេះ ហើយអ្វីៗផ្សេងទៀតទាំងអស់មានភាពស្មើគ្នា។
ប៉ុន្តែនេះក៏អាចប៉ះពាល់ ដល់កម្រិតពន្ធដាររបស់កម្ពុជាផងដែរ។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ (GDT) ត្រូវបានកោតសរសើរចំពោះការបង្កើនមូលដ្ឋានពន្ធរបស់កម្ពុជា ជាភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ ប៉ុន្តែកម្រិតពន្ធដារក៏អាចបង្ហាញថា តូចជាង៣៥ភាគរយដែលអាចផ្តល់មូលដ្ឋាន សម្រាប់ការយកពន្ធបន្ថែមទៀត៕
