ដោយៈ គង់ សូរិយា
ភ្នំពេញៈ វាជាគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតា របស់សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា ដែលដាក់ចេញចក្ខុវិស័យដើម្បីប្រែក្លាយប្រទេសឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាពបែបនេះ។
វាអាចមិនប្រាកដប្រជាទេ ប៉ុន្តែគោលដៅនេះ វាក៏អាចទៅរួចសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការឈានដល់ “ប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់” នៅឆ្នាំ២០៣០។
ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកវិភាគជាច្រើន បានចាត់ទុកថាគោលដៅនោះមិនទំនងសម្រេចបាននោះទេ លុះត្រាតែមានការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ៗកើតឡើង។
ប្រទេសកម្ពុជា មានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ មុនពេលមានជំងឺរាតត្បាត សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជារឿយៗពង្រីកប្រហែល៧%ក្នុងមួយឆ្នាំ។
លើសពីនេះផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប(GDP) ក្នុងមនុស្សម្នាក់របស់ខ្លួន ត្រូវបានរាយការណ៍ថ្មីៗនេះថា មានប្រហែល ២.៧១៣ ដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០២៤ កើនដល់២៩៣៦ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៥ និងរំពឹងកើនដល់៣០២០ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៦។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បាននិងកំពុងបន្តកំណត់គោលដៅសម្រាប់ឆ្នាំ ២០៣០ជាឆ្នាំដើម្បីផ្លាស់ប្តូរពី “ប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប” ទៅជាប្រទេស “ប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់” ហើយមានផែនការ (កំណែទម្រង់គោលនយោបាយ ការវិនិយោគ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ មូលធនមនុស្ស) ដែលមានបំណងជួយ។
ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជា សម្រេចបានកំណើនខ្ពស់គ្រប់គ្រាន់ និងបង្កើនផលិតភាព ការធ្វើពិពិធកម្ម ការអប់រំ និងការវិនិយោគ ការផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធ អាចបង្កើនល្បឿនកំណើនប្រាក់ចំណូល។
ក្រុមអ្នកគាំទ្រជាច្រើននៃចក្ខុវិស័យនេះអះអាងថា “ជាមួយនឹងកំណែទម្រង់គ្រប់គ្រាន់ គោលដៅនៅតែស្ថិតនៅលើតុ”។
កម្រិតសម្រាប់ប្រទេស សម្រេចបានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ ក្រោមចំណាត់ថ្នាក់របស់ធនាគារពិភពលោកគឺ GNI ក្នុងមនុស្សម្នាក់យ៉ាងហោចណាស់ មានប្រាក់ចំណូលចន្លោះពីប្រហែល៤.០៤៦-៤.៤៦៦ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ។
ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅនោះនៅឆ្នាំ ២០៣០ ប្រទេសកម្ពុជានឹងត្រូវការប្រាក់ចំណូល ក្នុងមនុស្សម្នាក់ៗរបស់ខ្លួន ឱ្យកើនឡើងទ្វេដងពីកម្រិតបច្ចុប្បន្ន។
នោះតម្រូវឱ្យមានកំណើនក្នុងមនុស្សម្នាក់ៗខ្ពស់ និងប្រកបដោយចីរភាពខ្ពស់ជាងអ្វីដែលសេដ្ឋកិច្ច ទើបតែសម្រេចបានថ្មីៗនេះ។
ធនាគារពិភពលោកផ្ទាល់បាននិយាយថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ “ស្ថានភាពអាជីវកម្មដូចធម្មតា” ទំនងជាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។
បរិយាកាសសកល កាន់តែមិនប្រាកដប្រជាឥឡូវនេះ (ក្រោយ COVID ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក សម្ពាធពាណិជ្ជកម្ម អតិផរណា ការរឹតបន្តឹងហិរញ្ញវត្ថុ)។
ខណៈសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅតែពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំង ទៅលើវិស័យដែលមានតម្លៃទាប និងមានប្រាក់ចំណេញទាប (ដូចជាការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ កសិកម្ម ទេសចរណ៍) ជាជាងឧស្សាហកម្មដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ឬសេវាកម្មដែលមានផលិតភាពខ្ពស់ ដើម្បីសម្រេចបាននូវប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ ការផ្លាស់ប្តូរទៅរកវិស័យដែលមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់ជាងនេះទំនងជាត្រូវការ។
យោងតាមការវាយតម្លៃថ្មីៗនេះ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅឆ្នាំ ២០៣០ ប្រទេសនេះនឹងត្រូវការអត្រាវិនិយោគខ្ពស់មិនធម្មតា (សាធារណៈ និងឯកជន) ការសន្សំ ការកែលម្អផលិតភាព និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សដែលជាការលំបាក ប៉ុន្តែមិនមែនមិនអាចទៅរួចក្រោមលក្ខខណ្ឌដ៏ល្អនោះទេ។
ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជា ចង់បានឱកាសជាក់ស្តែងមួយ ដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណូលមធ្យម កម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ ប្រទេសនេះនឹងត្រូវការកត្តាជាច្រើនរួមមាន ទី១ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ និងប្រកបដោយចីរភាព ក្នុងអត្រាខ្ពស់ក្នុងមនុស្សម្នាក់។ មិនមែនគ្រាន់តែកំណើនGDP សរុបនោះទេ។
ទី២ ការផ្លាស់ប្តូរពីវិស័យដែលមានតម្លៃទាប (ផលិតកម្មសាមញ្ញ កសិកម្ម ទេសចរណ៍មូលដ្ឋាន) ទៅជាឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្មដែលមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់ (ឧទាហរណ៍ ផលិតកម្មទំនើប បច្ចេកវិទ្យា សេវាកម្មជំនាញខ្ពស់)។
ទី៣ ការវិនិយោគដ៏សំខាន់លើការអប់រំ ជំនាញ ធនធានមនុស្ស ដើម្បីឱ្យកម្លាំងពលកម្ម អាចគាំទ្រដល់ឧស្សាហកម្ម កម្រិតខ្ពស់ជាងនេះ។ ទី៤ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ភស្តុភារកម្ម និងបរិយាកាសអាជីវកម្មប្រសើរឡើង ដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគក្នុងស្រុក និងបរទេស។
ទី៥ ការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ទំនិញមូលដ្ឋាន ជាពិសេសនៅពេលដែលតម្រូវការសកល និងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់កំពុងផ្លាស់ប្តូរ។ និងទី៦ កំណែទម្រង់ស្ថាប័ន ដើម្បីគាំទ្រដល់ផលិតភាព នវានុវត្តន៍ អភិបាលកិច្ចដោយយុត្តិធម៌ និងស្ថិរភាពរយៈពេលវែង។
មនុស្សជាច្រើនគិតថា វាមានភាពប្រាកដនិយមជាង ដែលប្រទេសកម្ពុជា អាចនឹងខកខានគោលដៅ សម្រេចបានឋានៈជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ឆ្នាំ២០៣០ ប្រហែលជាសម្រេចបានវានៅពេលណាមួយបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០៣០ (អ្នកខ្លះណែនាំឆ្នាំ ២០៣៥ ឬក្រោយមក) ប្រសិនបើកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធ និងការវិនិយោគបង្កើនល្បឿន។
គោលដៅគឺមានមហិច្ឆតា ប៉ុន្តែមហិច្ឆតាមិនមានន័យថា មិនអាចទៅរួចនោះទេ ប៉ុន្តែការសម្រេចវានឹងត្រូវការច្រើនជាង “អាជីវកម្មដូចធម្មតា”៕
