ដោយៈ រ៉ាណេត
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមជំរុញឲ្យសមត្ថកិច្ចថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ពិសេសរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បង្កើតឲ្យមានទីកន្លែងសំរាប់ចតយានយន្តសាធារណៈនៅក្រុងភ្នំពេញ ខណៈការកកស្ទះចរាចរណ៍និងការចតយានយន្តបាន និងកំពុងក្លាយជាបញ្ហាក្តៅគគុកនៃបញ្ហាសុខមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដោយបានជំរុញឱ្យអជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ រួមមានក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រួមជាមួយនឹងរដ្ឋបាលសាលារាជធានីភ្នំពេញ បង្កើតក្រុមជំនាញសិក្សា និងពន្លឿនការកសាងទីចំណតយានយន្តសាធារណៈ នៅតាមទីប្រជុំជននានាឱ្យបានលឿនបំផុត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលកំពុងកើតមាន។
សម្តេចតេជោបានបន្តថា បច្ចុប្បន្ននេះ ភ្នំពេញមានបញ្ហាដែលកំពុងប្រឈមយ៉ាងខ្លាំងពាក់ព័ន្ធ ទៅនឹងបញ្ហាខ្វះចំណតរថយន្តសាធារណៈ ហើយបានបញ្ជាឱ្យលោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រួមជាមួយលោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ ចុះពិនិត្យទីតាំងសាងសង់ចំណតរថយន្តសាធារណៈឱ្យបានលឿន។
សម្ដេចបានមានប្រសាសន៍ថា “សម័យមុនបើមានកង់មួយគ្រឿង គឺស្មើនឹងមានម៉ូតូមួយគ្រឿង បើមានម៉ូតូមួយគ្រឿងគឺស្មើនឹងឡានមួយគ្រឿងដែរ ហើយមកដល់ពេលនេះ គឺឡាន ម៉ូតូរាប់លានគ្រឿងយ៉ាងនេះ អ៊ីចឹងឈឺក្បាលណាស់សព្វថ្ងៃនេះ សម្រាប់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ អ៊ីចឹងវិធានការរបស់រដ្ឋ ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើវិធានការនេះ”។ សម្ដេចបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ឥឡូវខ្ញុំបានឱ្យឯកឧត្តមជា សុផារ៉ា និងឯកឧត្តម ឃួង ស្រេង ចុះពិនិត្យថា តើកន្លែងណា ដែលអាចធ្វើចំណតរថយន្តបាន?”។
សម្ដេចតេជោបានបញ្ជាក់ទៀតថា សួនច្បារមួយចំនួនអាចប្រើប្រាស់ផ្នែកខាងក្រោមដីនោះធ្វើជាន់ខាងក្រោមហ្នឹង ដាក់ចំណតរថយន្តទៅ។ បើមិនអ៊ីចឹងទេ ចិញ្ចើមផ្លូវរបស់យើងចតសុទ្ធតែរថយន្ត ភ្នំពេញ បើសិនរថយន្តចេញតែ៥០ភាគរយគឺកកស្ទះទាំងអស់ ទៅណាមិនរួចទេ គឺគាំងភ្នំពេញ”។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូនបានបង្ហាញថាបច្ចុប្បន្នយានយន្តដែលបានចុះបញ្ជីរួច បានកើឡើងរហូតដល់ជាង៥លានគ្រឿង ដែលគិតជាមធ្យម កំណើនពី១ ឆ្នាំទៅ១ឆ្នាំ មានចន្លោះចាប់ពី៣០-៤០ ម៉ឺនគ្រឿង ក្នុងនោះភាគច្រើនគឺម៉ូតូ ហើយចំណែករថយន្តតូចធំកំពុងតែជួបបញ្ហាប្រឈមកង្វះទីចំណត។
លោកសាស្ត្រាចារ្យទួស សាភឿន អគ្គលេខាធិការរងគណៈកម្មកាស្ថាបត្យកកម្ពុជា-អាស៊ាន ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងកាលពីពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះថា នៅក្នុងគម្រោងសាងសង់អគារនីមួយៗ គេតែងតែបានគិតទៅលើទីចំណតយានយន្ត ដែលជាចំណុចសំខាន់មួយ ក្នុងចំណោមចំណុចសំខាន់ជាច្រើនទៀតនៅក្នុងតួអគារ។ លោកបន្តទៀតថា “មិនថាចំពោះតែខុនដូ អាផាតមិន មជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម ឬជាអគារសម្រាប់បម្រើវិស័យការិយាល័យនោះទេ ទីចំណតសម្រាប់យានយន្តគ្រប់ ជាចាំបាច់បំផុតដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់។
លោកសាស្រ្តាចារ្យបន្តទៀតថា “ជាទូទៅទីចំណត គេតែងសាងសង់ប្រមាណជា៦០-៧០ភាគរយ ធៀបទៅនឹងចំនួនយូនីតសរុប ដោយមានច្រកចេញ-ចូលទូលាយងាយស្រួលបត់ និងមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់”។ លោកបន្តថា “ជួនកាលគេអាចសាងសង់នៅជាន់ក្រោយដី ឬជាន់ផ្ទាល់ដីឡើងលើជាដើម ដែលវាអាស្រ័យទៅតាមគម្រោងប្លង់មេ។ ជាទូទៅសម្រាប់ទីចំណតរថយន្តមួយគ្រឿង គេត្រូវការទំហំចាប់ពី ៣០-៣៥ ម៉ែត្រការ៉េ ប៉ុន្តែបើផ្ទៃអគាររបស់អាផាតម៉ិន ឬអគារការិយាល័យគេត្រូវគិតចន្លោះពី៤០-៥០ម៉ែត្រការ៉េ”។
កាលពីដើមខែកក្កដានេះសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលគួរអនុម័តបទបញ្ជាសម្រាប់កន្លែងចតរថយន្តឯកជនក្នុងខុនដូដើម្បីធ្វើឲ្យវិស័យអចលនទ្រព្យឆ្លើយតបនឹងស្តង់ដារអន្តរជាតិ។
បទប្បញ្ញត្តិនាពេលបច្ចុប្បន្នសម្រាប់អគារខុនដូដែលជាអាគារសហកម្មសិទ្ធិបានបញ្ជាក់ថាតំបន់ចតរថយន្តនៃការអភិវឌ្ឍខុនដូត្រូវតែចែករំលែកក្នុងចំណោមម្ចាស់ខុនដូ។
យោងតាមអនុក្រឹត្យលេខ១២៦ស្តីពីការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់អគារសហកម្មសិទ្ធិក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្មនិងសំណង់ចំណតរថយន្តត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាចំណតរួមរបស់អ្នករស់នៅក្នុងអគារប៉ុន្តែផ្ទុយពីស្ដង់ដារអន្ដរជាតិដែលម្ចាស់ខុនដូត្រូវបានផ្តល់កន្លែងចតឡានឯកជនក្នុងអាគរសហកម្មសិទ្ធ។
របាយការណ៍ដែលបានចេញផ្សាយដោយ EuroCham នៅសប្តាហ៍នេះបានឲ្យដឹងថា “នេះជាការមិនប្រក្រតីព្រោះជាធម្មតានៅក្នុងការអភិវឌ្ឍខុនដូនៅទូទាំងពិភពលោកនៅពេលអ្នកទិញទិញខុនដូយូនីតឯកជនកន្លែងចតរថយន្តដែលបានបម្រុងទុកត្រូវបានរួមបញ្ចូលក្នុងការលក់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខរបស់ពួកគេ”។
របាយការណ៍ដដែលបានបង្ហាញថា “នេះធានាថាអ្នកជួលអាចតែងតែចតយានយន្តរបស់ពួកគេនៅក្នុងបរិវេណនៃខុនដូរបស់ពួកគេបើមិនដូច្នេះទេសេវាអាគារអាចធ្វើឲ្យពិបាកដល់ម្ចាស់សហកម្មសិទ្ធិករនៅក្នុងការចតផ្ទាល់របស់ពួកគេ”។
ខណៈតំបន់ខុនដូនៅភ្នំពេញរីកចម្រើនបទប្បញ្ញត្តិប្រើប្រាស់ជាទូទៅនឹងងាយទទួលរងការរំលោភបំពានពីម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍហើយអាចបង្កឱ្យមានការប៉ះទង្គិចខណៈរថយន្តជាច្រើនត្រូវបានហូរចូលក្នុងភ្នំពេញ។
របាយការណ៍បន្ថែមថា “ប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ជាទូទៅសម្រាប់ការចតឡាននៅក្នុងខុនដូអាចទុកជាការរំលោភបំពានដោយសហកម្មសិទ្ធិករដទៃទៀតដែលអាចទាញយកប្រយោជន៍ពីភាពស្មោះត្រង់នៃភាពសាមញ្ញនេះដែលអាចបង្កើនភាពមិនពេញចិត្តរបស់សហម្ចាស់ផ្សេងទៀតនិងអាចនាំឲ្យមានបរិយាកាសអរិភាពសម្រាប់អ្នកជួលទាំងអស់”។
ទីបំផុតការកើតឡើងនៃជម្លោះទាក់ទងនឹងការចតនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍអាចមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានទៅលើការលក់ខុនដូ។របាយការណ៍បន្តថា“បញ្ហានេះគឺជាក់ស្តែងសម្រាប់ភ្នំពេញដែលប្រជាពលរដ្ឋកំពុងប្រឈមនឹងការកើតឡើងនៃការកកស្ទះចរាចរដែលអាចនឹងកាន់ខ្លាំងទៅៗខណៈពេលដែលចំនួនប្រជាជននិងភាពសម្បូរបែបរបស់រាជធានីភ្នំពេញនៅតែបន្តកើនឡើង”៕
