ដោយ យិន លាងគង់ស្ថាបនិក និងអគ្គនាយក Propertyarea.asia
ភ្នំពេញៈ “សំរាមមិនគួរឲ្យស្អប់ ដូចអ្នកចោលសំរាមទេ”។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក គួច ចំរើន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ដែលបានដាក់ចេញយុទ្ធនាការសំអាតសំរាមឱ្យអស់ពីក្នុងខេត្តកាលពីថ្ងៃទី១៣ កក្កដាកន្លងមកនេះ។
មនុស្សជាច្រើនបានចូលរួមយុទ្ធនាការនេះ ហើយសំរាមត្រូវបានសំអាតចេញពីខេត្តនេះមួយរយៈខ្លី ឬរយៈពេលវែង វាអាស្រ័យលើផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាជន និងការចូលរួមរបស់ប្រជាជន ព្រោះយុទ្ធនាការមួយថ្ងៃ មិនអាចបញ្ចប់វត្តមានសំរាមនោះទេ ដរាបណាក្នុងផ្នត់គំនិតប្រជាពលរដ្ឋពោរពេញដោយសំរាមនៅឡើយ។
ជាមួយគ្នានេះកាលពីថ្ងៃទី១៦ កក្កដាកន្លងមកនេះ កុងទីណ័រដែលផ្ទុកកាកសំណល់ចំនួន ៨៣បានមកដល់កំពង់ផែ ក្រុងព្រះសីហនុ ដែលត្រូវបានឆែករកឃើញដែលជាផ្នែកមួយនៃការឃុបឃិតនាំចូល ជាថ្នូរនឹងផលប្រយោជន៍របស់មន្ត្រីជំនាញ ដែលសម្បូរសំរាមនៅក្នុងគំនិតច្រើន។
គេនៅចាំបានថា កាលពីចុងទសវត្សរ៍ទី៩០ កាកសំណល់គីមីរាប់ពាន់តោន ត្រូវបានដឹកយកមកទម្លាក់នៅតំបន់មួយក្បែរ ក្រុងព្រះសីហនុ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងមនុស្សជាច្រើនបានឆ្លងជំងឺ និងមានផលប៉ះពាល់សុខភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន ឥឡូវជំងឺនេះបានកើតមានជាថ្មី លើលើមន្រ្តីកំពង់់ផែធំជាងគេនៅកម្ពុជាម្តងទៀត។
ឥរិយាបទ
ប្រព័ន្ឋគ្រប់គ្រងសំរាម និងកាកសំណល់នានា បានរៀបចំនូវបទដ្ឋានច្បាប់គតិយុត្តិនានាជាច្រើនមកហើយ ប៉ុន្តែការអនុវត្តន៍នៅមានកម្រិតឡើយ ខណៈសំរាមបានកើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយគ្រាន់តែរាជធានីភ្នំពេញមានសំរាមប្រមាណ ៣០០០តោន និងខេត្តព្រះសីហនុ មានសំរាមរហូតដល់ ៧០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ។ នេះមិនទាន់់គិតដល់បណ្តាខេត្តដទៃទៀតនៅឡើយទេ។
ការយល់ដឹងជារឿងមួយ ប៉ុន្តែការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទជារឿងលំបាក ហេតុនេះការអនុវត្តន៍ច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង ចំពោះអ្នកចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល នឹងអាចកាត់បន្ថយបញ្ហានេះ ជាមួយនឹងបទដ្ឋានគតិយុត្តិនានា ដែលបានដាក់ចេញ ប៉ុន្តែការអនុវត្តន៍នៅមានកម្រិតពីមន្រ្តីជំនាញ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ឋ។
ជាធម្មជាតិមនុស្សភាគច្រើន មិនចង់ផ្លាស់ប្តូរទេ ប៉ុន្តែពួកគេនឹងផ្លាស់ប្តូរនៅពេលពួកគេស្ថិតក្រោមសំណាញ់ច្បាប់ ព្រោះច្បាប់បង្កើតមកដើម្បីឲ្យមនុស្សដើរតាម និងគោរព ហើយបើពួកគេមិនគោរព “ច្បាប់ត្រូវចាប់បង្ខំឲ្យគោរព”។
ជារឿងអសោចមួយ
ការមិនផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត ការមិនស្វែងយល់់ និងការមិនអើពើពីសំណាក់ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមិនបើកចិត្តរៀនសូត្រ មិនបើកភ្នែកសង្កេត និងចាំតែរិះគន់បានក្លាយជារឿងគួរឲ្យអស់សំណើចផង និងគួរឲ្យអាម៉ាស់ផង។
ជាក់ស្តែងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមានជីវភាពកាន់តែប្រសើរឡើង បានចាកចេញដើរកំសាន្តនៅក្រៅប្រទេសជាង ១លាននាក់។ ពួកគេឃើញប្រទេសគេស្អាត សរសើរប្រទេសគេ និងគោរពច្បាប់របស់ប្រទេសគេ។ ពួកគេថតរូបសែលហ្វី ថតរូបផ្សេងៗពីទិដ្ឋភាពរីកចម្រើនប្រទេសរបស់គេ យកមកបង្ហោះលើបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គម ដើម្បីបង្ហាញពីឧត្តមភាពរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែពេលពួកគេត្រលប់មកស្រុកវិញ ពួកគេរិះគន់ប្រទេសរបស់ខ្លួនមិនស្អាត ពួកគេបង្អាប់ប្រទេសរបស់ខ្លួន ខណៈដែលពួកគេមិនបានផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតរបស់ខ្លួននោះទេ។
រឿងគួរឲ្យហួសចិត្តនិងពិចារណាមួយ ដែលទាមទារឲ្យយើងគិតទាំងអស់គ្នាដោយមានករណីចំនួនពីរបានកើតឡើងនៅក្រៅប្រទេស ទី១ នៅក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ មានកាសែតថៃមួយឈ្មោះ The Nation បានសរសេរពីការកើនឡើងនូវសំរាម នាតំបន់សុឃុមវិត កន្លែងដែលលក់ទំនិញបោះដុំនៅប្រទេសថៃ និងជាកន្លែងដែលប្រជាជនខ្មែរទៅលក់ និងទិញទំនិញនៅតំបន់នោះច្រើន។
កាសែតនោះសរសេរក្នុងន័យបង្អាប់ ឬមិនបង្អាប់ អាស្រ័យលើការពិចារណារបស់លោក អ្នក ពួកគេសរសេរថា “ការកើនឡើងនូវសំរាម និងថង់ផ្លាស្ទិកនៅតំបន់សុឃុមវិត ដោយសារការកើនឡើងរបស់ប្រជាជនខ្មែរទៅលក់ទំនិញ នៅតំបន់នេះ”។
ទោះបីជាចេតនាបង្អាប់ដល់ជាតិសាសន៍ខ្មែរ ឬពួកគេសរសេរឈរលើការពិត ក៏ជាអ្វីដែលយើងគួរពិចារណាផងដែរ។
ទី២ កំឡុងយុទ្ឋនាការឃោសនាបោះឆ្នោត អាណត្តិទី៦កន្លងមកថ្មីៗនេះ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការងារបានរៀបចំយុទ្ឋនាការមួយ ដោយមានការចូលរួមពីពលករខ្មែររស់នៅប្រទេសកូរ៉េរាប់ពាន់នាក់។
រឿងដែលកាសែតកូរ៉េចុះផ្សាយ មិនបានលើកសរសើរពីយុវជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើន ចាប់អារម្មណ៍រឿងនយោបាយនោះទេ ប៉ុន្តែកាសែតនោះ (មិនចាំឈ្មោះ) បានសរសេរពីការបោះចោលសំរាមរបស់យុវជនខ្មែរ នៅកន្លែងប្រារពពិធីនោះ ដែលជាការរិះគន់និងជារឿងអាម៉ាស់មួយសម្រាប់ជាតិ។
សំណួរនៅទីនេះសួរថា តើប្រជាជនកម្ពុជាចង់ឲ្យសំរាម ក្លាយជាអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួនឬ?បានជាពួកគេមិនផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត បានជាពួកគេបន្តបោះចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល មិនត្រឹមតែនៅក្នុងប្រទេស តែពង្រាយដល់ប្រទេសគេទៀត?។
ការរុញដាក់គ្នា និងមិនទទួលខុសត្រូវ
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវបទដ្ឋានគតិយុត្តិមួយចំនួន ដោយជំរុញឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ឋទាំងស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិធ្វើការងាររួមគ្នា ដើម្បីលើកកំពស់បរិស្ថាន និងលុបបំបាត់ការបោះចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល។
ជាលទ្ឋផលក្រសួងទេសចរណ៍ បានដាក់ចេញនូវយុទ្ឋនាការចំនួន៣ ដូចជា ចលនាប្រលងប្រណាំងទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាកម្ម ពានរង្វាន់សម្តេចតេជោធុរកិច្ចបៃតងក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ជាដើម។ យុទ្ឋនាការនេះមានគលដៅលើកកំពស់បរិស្ថាន លុបបំបាត់ការចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល នៅក្នុងប្រទេស ដើម្បីបង្កើតសោភ័ណភាព អនាម័យ និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ មកទស្សនាកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។
សំរាមជាសត្រូវរបស់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ ដែលរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងទេសចរណ៍លោកថោង ខុនបានលើកឡើងជារឿយៗ ដោយមានការព្រួយបារម្ភពីបញ្ហានេះ ហើយលោកតែងតែមានប្រសាសន៍ថា “យើងត្រូវតែរួមគ្នាគិត រួមគ្នាធ្វើ និងរួមគ្នាទទួលខុសត្រូវ ទើបអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន”។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងដែលមានសមត្ថកិច្ចធ្វើការងារនេះផ្ទាល់ បានរុញការងារនេះចេញពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន ដោយសារបញ្ហាសំរាមជារឿងឈឺក្បាល និងមិនមានផលប្រយោជន៍ឬយ៉ាងណា?។
ទាមទារការចូលរួម
ក្រៅពីយុទ្ឋនាការប្រលងប្រណាំងទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាល្អ និងយុទ្ឋនាការដទៃទៀត ក្រុមយុវជននៃសហភាពសហព័ន្ឋយុវជនកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោកហ៊ុន ម៉ានីក៏បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជននានា និងក្លឹបអ្នកជំនួញមួយចំនួន ដើម្បីបើកយុទ្ឋនាការសំអាតសំរាមតាមរយៈពាក្យស្លោក “សំរាមមិនធ្លាក់ដល់ដី ភ្នំពេញកាន់តែប្រពៃ”ផងដែរ។
យុទ្ឋនាការដែលផ្តើមឡើងដោយយុវជន ដែលជាអំណាចនៃបណ្តុំថាមពលនៃផ្នត់គំនិតមួយជារឿងដ៏ប្រពៃ ប៉ុន្តែការកំចាត់សំរាមអស់ពីប្រទេស ទាមទារឲ្យមានបទដ្ឋានច្បាប់ គតិយុត្តិមួយច្បាស់លាស់ជាងនេះ ម៉ត់ចត់ជាងនេះ និងមានភាពតឹងរ៉ឹងជាងនេះ ព្រោះ បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនប្រមូលសំរាម មិនអាចកំចាត់សំរាមអស់នោះទេ ហើយមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលបានបើកយុទ្ឋនាការប្រមូលសំរាម ក៏មិនអាចធ្វើការងារនេះរាល់ថ្ងៃបាននោះដែរ។
ប្រសិនជាគ្មានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ ពីប្រព័ន្ឋអប់រំមួយ ពីការរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ទេ សំរាមនឹងមិនអស់នៅស្រុកខ្មែរនោះទេ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា គួរជាអ្នកដើរតួនាទីមុនគេ ក្នុងការចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត និងចាប់ផ្តើមនូវផ្នត់គំនិតថ្មី។
ជាមួយគ្នានេះស្ថាប័នពាក់ព័ន្ឋទាំងថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់ក្រោមជាតិ គួរដាក់ចេញយុទ្ឋនាការជាប្រចាំទាំងការអប់រំតាមប្រព័ន្ឋផ្សព្វផ្សាយ និងការអប់រំផ្ទាល់តាមរយៈកម្មវិធីបុណ្យជាតិធំៗ ដូចជាពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុកនិងសំពះព្រះខែ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមរាប់លាននាក់។ វាជាឱកាសល្អបំផុត ដែលអាជ្ញាធរគួរបញ្រ្ជាបការយលល់ដឹងពីរឿងនេះ នៅក្នុងឳកាសដ៏ល្អបែបនេះ។
តួនាទីពុទ្ឋសាសនាក៏រឹតតែសំខាន់ ហើយសាវៈក្នុងសាសនានេះក៏គួរចូលរួមផងដែរ តាមរយៈការទេសនានានា ព្រះសង្ឃគួរបញ្ចូលនូវការអប់រំ ទាក់ទងនឹងការបោះចោលសំរាម ដែលនាំអោយមានអំពើបាប ដែលនាំឲ្យជាតិសាសន៍អាប់ឳន ជាជាងនិយាយតែពីជាតិមុន និងជាតិក្រោយ ឋានសួគ៌និងឋាននរក ឬនិយាយតែពីរឿងលើមេឃឬក្រោមដី៕
