ដោយ វុត្ថា
ភ្នំពេញៈ អាជីវកម្មគម្រោងវិនិយោគរួម Collective Investment Scheme គឺជាប្រភេទអាជីវកម្មមួយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនត្រប់ត្រងមូលនិធិ បង្កើតតម្រោងវិនិយោគដើម្បីប្រមូលមូលនិធិ ឬសាច់ប្រាក់ពីវិនិយោគិនយទៅវិនិយោគក្នុងគម្រោង ដែលបានកំណត់និងបែងចែកប្រាក់ចំណេញ ឬអត្ថប្រយោជន៍ត្រលប់មកវិនិយោគិនវិញ។
ដើម្បីអាចដំណើរការអាជីវកម្មតម្រោងវិនិយោគរួម ចាំបាច់ត្រូវមានការចូលរួមពីតួអង្គសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលរួមមានជាអាទ៍
• ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិ (Fund Management)
• ក្រុមហ៊ុនថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិជំនួស (Trustee)
•ក្រុមហ៊ុនចែកចាយលក់ ទិញត្រលប់មកវិញឬទូទាត់សង (Distribution Company)
• ក្រុមហ៊ុនអភិបាលមូលនិធិ (Fund Administrator)
ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិ ជាតួអង្គចម្បង ដែលមានតួនាទីក្នុងការបង្កើត គ្រប់គ្រង និងចាត់ចែងគម្រោងវិនិយោគណាមួយ ដែលខ្លួនយល់ថាមានសក្តានុពល មានកាលានុវត្តភាព និងអាចរកប្រាក់ចំណេញបានច្រើនក្នុងការវិនិយោត។ ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិអាចបោះផ្សាយលក់ឯកតាមូលនិធិរបស់ខ្លួន ទៅកាន់វិនិយោគិន ដែលជាសាធារណជនដើម្បីធ្វើការប្រមួលសាច់ប្រាក់ មកធ្វើការវិនិយោគលើគម្រោង ដែលបានទទួលការអនុ ញ្ញាត។
ការលក់ឯកតាមូលនិធិទៅកាន់វិនិយោគិន អាចធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិផ្ទាល់ ឬធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនចែកចាយលក់ ទិញត្រលប់មកវិញឬទូទាត់សង។ ក្រៅពីតួនាទីជាអ្នកជួយលឯកតាមូលនិធិ ក្រុមហ៊ុនចែកចាយលក់ ទិញត្រលប់មកវិញឬទូទាត់សង ក៏មានតួនាទីក្នុងការទទួលទិញត្រឡប់មកវិញ នូវឯកតាមូលនិធិ ដែលអ្នកវិនិយោគចង់លក់ត្រឡប់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនវិញផងដែរ។
តម្លៃឯកតាមូលនិធិ អាចមានការប្រែប្រួលពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ដោយសារតម្លៃនៃទ្រព្យសម្បត្តិបរធនវិនិយោគ ដោយសារតម្លៃនៃទ្រព្យសម្បត្តិបរធនវិនិយោគ (Investment Trust Property) អាចមានការប្រែប្រួល។
រាល់សាច់ប្រាក់ដែលក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រង មូលនិធិប្រមូលបានពីវិនិយោគិនតាមរយៈការបោះផ្សាយលក់ឯកតាមូលនិធិនេះ នឹងមិនត្រូវបានរក្សាទុក ដោយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិផ្ទាល់នោះទេ ពោលគឺសាច់ប្រាក់ទាំងនោះនឹងត្រូវរក្សាទុក ដោយក្រុមហ៊ុនថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិជំនួស ដែលជាអ្នកតំណាងនៃភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ លើទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់ នៃគម្រោងវិនិយោគ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមានរបស់គណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា (គ.ម.ក.)។
ក្រុមហ៊ុនថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិជំនួស ត្រូវតែជាក្រុមហ៊ុនឯករាជ្យពីក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិ និងត្រូវមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងតាមដានយ៉ាងសកម្ម ព្រមទាំងធានាថាប្រតិបត្តិការ និងការគ្រប់គ្រងគម្រោងវិនិយោគរួម របស់ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងមូលនិធិ ត្រូវធ្វើឡើងដោយអនុលោមតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន៕