ដោយ: គង់ លាងហួរ
ភ្នំពេញ: នៅក្នុងវិធានការដ៏សំខាន់មួយដើម្បីជំរុញវិស័យអប់រំក្នុងប្រទេស រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចបន្តការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ ដែលគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាទទួលបានរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ដល់គ្រឹះស្ថានអប់រំទាំងអស់ ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំ រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៨។
ការសម្រេចនេះត្រូវបាន ធ្វើឡើងដោយសម្តេចតេជោនាយក រដ្ឋមន្ត្រីក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយ សមាគមឧត្តមសិក្សា កម្ពុជាកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ សេចក្តីសម្រេចនេះត្រូវបានផ្តល់សច្ចាប័នដោយទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
ការលាតត្រដាងនេះរៀបចំធ្វើឡើងនៅក្នុងវេទិកាធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពពន្ធដែលរៀបចំដោយសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកនៅកម្ពុជា(AmCham) លោក Casey Barnett ប្រធានសាលា CamEd Business School មានប្រសាសន៍ថា “ការបន្ថយពន្ធអាចទាក់ទាញការវិនិយោគឯកជនកាន់តែច្រើននៅក្នុងវិស័យអប់រំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការរីកចម្រើននៃវិស័យនេះ”។
-->
ការបន្ធូរបន្ថយពន្ធនឹងលើកលែងគ្រឹះស្ថានអប់រំពីកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ការបង់ពន្ធអប្បបរមាអាករលើតម្លៃបន្ថែម និងពន្ធកាត់ទុកលើសេវាកម្ម ការប្រាក់ និងភាគលាភហើយអាហារូបករណ៍ និងការបញ្ចុះតម្លៃសម្រាប់ថ្លៃសិក្សាក៏នឹងមិនត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រាក់ចំណូលជាប់ពន្ធផងដែរ។
ទោះយ៉ាងណាក្តីស្ថាប័នអប់រំត្រូវបន្តបង់ពន្ធ លើប្រាក់បៀវត្សរ៍ពន្ធលើការជួលពន្ធលើ អចលនទ្រព្យ និងពន្ធ ប៉ាតង់។ ពួកគេក៏មានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តតាមបទប្បញ្ញត្តិទាក់ទងនឹងពន្ធ រួមទាំងការថែរក្សាកំណត់ត្រាគណនេយ្យដែលមានចែងក្នុងមាត្រា១០ និង១១។
លោក Casey បានចង្អុលបង្ហាញថា ការបន្ធូរបន្ថយពន្ធសម្រាប់វិស័យអប់រំមិនមែនជាផ្នែកនៃច្បាប់ថ្មីស្តីពីពន្ធដារទេ ប៉ុន្តែជាការសម្រេចចិត្តដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដោយសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ទន្ទឹមនឹងនេះនៅក្នុងបទបង្ហាញមួយ ប្រធានគណៈកម្មាធិការពន្ធ AmCham លោក Clint O’Connell មានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ថ្មីស្តីពីពន្ធដារ មិនមែនជាការកែប្រែពេញលេញនៃច្បាប់មុននោះទេ។ ច្បាប់ថ្មីដែលរដ្ឋសភា បានអនុម័តកាលពីសប្តាហ៍មុន កំពុងរង់ចាំការប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ដោយរដ្ឋាភិបាល ដោយមានការយល់ព្រមពីព្រះមហាក្សត្រ ហើយច្បាប់នេះនឹងចូលជាធរមាននៅខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។
លោក Clint បានបន្តទៀតថា បទប្បញ្ញត្តិជាច្រើនទាក់ទងនឹងការយកពន្ធនៅកម្ពុជាត្រូវបានបង្រួបបង្រួម និងដាក់នៅក្រោមឆ័ត្រតែមួយនៅក្នុងច្បាប់ថ្មី។ ជាលទ្ធផលច្បាប់ថ្មីនេះមាន២០ជំពូក ធៀបនឹង៧ជំពូកកាលពីមុន។
ច្បាប់ថ្មីនេះក៏បានបញ្ចូលនូវការអនុវត្ត ពន្ធល្អជាអន្តរជាតិមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាការចៀសវាងការយកពន្ធទ្វេ រដង។ ច្បាប់ថ្មីក៏បានផ្តល់អំណាចបន្ថែមទៀតដល់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ (GDT) ទាក់ទងនឹងការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មពន្ធធ្ងន់ធ្ងរ រួមជាមួយនឹងការណែនាំនៃច្បាប់ប្រឆាំងការជៀសវាងទូទៅ (GAAR)។
ច្បាប់ថ្មីនេះមិនមានការលើកទឹកចិត្តថ្មីសម្រាប់វិស័យធុរកិច្ច ក្រៅពីការដាក់បញ្ចូលនូវអ្វីដែលបានដាក់បញ្ចូលរួចហើយនៅក្នុងច្បាប់វិនិយោគឆ្នាំ២០២១នោះទេ។
លោក Clint បានចង្អុលបង្ហាញថា “ការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់វិស័យធុរកិច្ចរួមទាំងការវិនិយោគថ្មី ត្រូវបានផ្តល់ឱ្យរួចទៅហើយក្នុងច្បាប់វិនិយោគថ្មី”។
លោក ឡោ វិចិត្រ អនុប្រធានសមាគមពាណិជ្ជកម្មចិនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា “ច្បាប់ពន្ធថ្មីនេះ នឹងជួយជាពិសេសដល់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) ចូលរួមចំណែក៥៧ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជា និងផ្តល់ការងារ៧០ភាគរយនៃការងារទាំងអស់ផងដែរ”។
លោក ឡោ វិចិត្រ បានបន្តទៀតថា“គោលបំណងនៃច្បាប់ថ្មីនេះគឺដើម្បីប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០”។
លោកបន្ថែមថា “គួបផ្សំនឹងច្បាប់វិនិយោគថ្មីផងនោះ ច្បាប់ថ្មីស្តីពីពន្ធដារ នឹងជួយដល់កម្ពុជា ក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើន និងធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់លឿនបំផុតមួយក្នុងតំបន់ផងដែរ”៕
