ដោយ វុត្ថា
ភ្នំពេញៈ គណៈកម្មកាសុរិយោដីមានបេសកកម្មដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី(ដីគ្មានប័ណ្ណចេញដោយរដ្ឋបាលសុរិយោដី)ដែលមិនទាន់ចុះបញ្ជីសុរិយោដី ដែលស្ថិតនៅក្រៅតំបន់វិនិច្ឆ័យ ឬក្នុងតំបន់វិនិច្ឆ័យដែលមិនអាចសម្រុះសម្រួលបាន ដោយគណៈកម្មការរដ្ឋបាល និងមិនមែនជាវិវាទដីធ្លីដែលពាក់ព័ន្ធនិងបណ្តឹង ទាមទារបែងចែកមរតក ឬវិវាទអំពីកិច្ចសន្យា ទិញ លក់ ជួល បញ្ចាំ។
គណៈកម្មការសុរិយោដីយកការសម្រុះសម្រួលជាមូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែបើមិនអាចធ្វើការសម្រុះសម្រួលបាននៅ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ វិវាទនោះនឹងត្រូបបញ្ជូនទៅគណៈកម្មការសុរិយោដីរាជធានី ខេត្ត។ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត នឹងព្យាយាមសម្រុះសម្រួលបន្តទៀតតាមនីតិវិធី ដែលបានកំណត់ ប៉ុន្តែបើការសម្រុះសម្រួលមិនទទួលបានជោគជ័យទេនោះ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត នឹងមាននីតិវិធីដោយឡែកផ្សេងទៀត គឺការធ្វើសេចក្តីសម្រេច។
ផ្ទុយទៅវិញបើភាគីវិវាទណាម្នាក់មិន សុខចិត្តចំពោះការសម្រេចរបស់គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត ក្នុងរយៈពេល៣០ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការ បន្ទាប់ពីបានទទួលសេចក្តីសម្រេច ឬទទួលបានព័ត៌មានអំពីសេចក្តីសម្រេច ភាគីវិវាទនោះមានសិទ្ធិប្តឹងទៅ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិឲ្យធ្វើសវនាការឡើងវិញ។
បន្ទាប់ពីគណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិ ទទួលបានការស្នើសុំឲ្យធ្វើសេចក្តីសម្រេចឡើងវិញរួចហើយ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិ នឹងព្យាយាមធ្វើការសម្រុះសម្រួលបន្តទៀតតាមនីតិវិធីដែលបានកំណត់ បើយល់ថាចាំបាច់។ តែបើការសម្រុះសម្រួលមិនអាចទទួលបានជោគជ័យទេ គណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិនឹងបើកសវនាការសម្រេច។
ទោះបីជាគណៈកម្មការសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិ បើកសវនាការសម្រេចលើវិវាទបែបនេះក៏ដោយ ក៏នៅតែបើកផ្លូវឲ្យគូភាគីប្តឹងតវ៉ានឹងសេចក្តីសម្រេចនេះ ទៅតុលាការក្នុងរយៈពេល៣០ថ្ងៃក្រោយពីបានទទួលសេចក្តីសម្រេច។ ; ; ការងារដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី គឺជាការងារមានចរិតអន្តរវិស័យ ហើយទាមទារឲ្យមានការចូលរួមពីបណ្តាក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ។
ការងារនេះ មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ឋ ជាមួយអាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ សង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសភាគីវិវាទផ្ទាល់។ ពិសេសជាងនេះទៅទៀតនោះ ការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីរបស់គណៈកម្មការសុរិយោដី តម្រូវឲ្យមន្រ្តីគណៈកម្មការត្រូវចុះធ្វើការដោះស្រាយនៅជិតដីទំនាស់ ឬលើទីតាំងដីទំនាស់តែម្តង មានន័យថាជាកិច្ចការដែលត្រូវបំពេញសេវាសាធារណៈផ្ទាល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
ការងារដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី ត្រូវផ្អែកលើក្របខណ្ឌគតិយុត្តិ ដែលបច្ចុប្បន្នមានច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តទាក់ទងនឹងការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីជាច្រើនដែលត្រូវបានដាក់ឲ្យអនុវត្ត។ ដូច្នេះតំរូវឲ្យមានការផ្សព្វផ្សាយ និងបណ្តុះបណ្តាលជូនដល់មន្ត្រី និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជាប់ជាប្រចាំ ដើម្បីធានាបាននូវការអនុវត្តសិទ្ធិ និងធ្វើឲ្យមានសុវត្ថិភាពនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិស្របច្បាប់ផ្សេងៗទៀតលើដីធ្លី រក្សាបាននូវសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្គម៕
