ដោយ វុត្ថា
ភ្នំពេញៈ សម្បទាដីសេដ្ឋកិច្ចមិនអាចធ្វើនៅលើដី ដែលបានធ្វើចំណាច់ថ្នាក់ថាជាចំណែកដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ឬជាចំណែកនៃដីព្រៃបំរុងទុកជាអចិន្ត្រៃយ៍ឡើយ។ ព្រៃសម្បទានដែលបានលុបចោល ឬបានបោះបង់ដោយសម្បទានិក មិនអាចប្តូរឱ្យទៅជាសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចបានទេ លុះត្រាតែដីនោះត្រូវបានធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ឡើងវិញថា ជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋ ហើយការផ្តល់សម្បទានជាថ្មី ត្រូវអនុវត្តទៅតាមនីតិវិធីនៃការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច។
យោងតាមឯកសាររបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ស្តីពីសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចបានឱ្យដឹងថា ជាទូទៅ សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចជាការផ្តល់សម្បទានដីឯកជនរបស់រដ្ឋ សំរាប់ការធ្វើអាជីវកម្មកសិឧស្សាហកម្ម មានដំណាំស្បៀង ឬដំណំាក្រៅពីស្បៀង ដូចជាដំណាំផ្តល់ផ្លែ ឬផ្តល់មើមសម្រាប់សិប្បកម្ម ឬឧស្សាហកម្មកែច្នៃក្នុងស្រុក និងសំរាប់ការនាំចេញ និងការចិញ្ចឹមសត្វផ្សារភ្ជាប់នឹងការកែច្នៃ ឬការនាំចេញ។
ប៉ុន្តែការដាំដើមឈើឡើងវិញ បង្កើតជាព្រៃ មិនស្ថិតនៅក្រោមវិសាលភាពនៃអនុក្រឹត្យស្តីពីសម្បទាំនដីសេដ្ឋកិច្ចទេ។ ការដាំដើមឈើសំរាប់ឧស្សាហកម្មផលិតឈើហ៊ុប ឬផលិតសរសៃអំពីឈើ ឬផលិក្រដាស ត្រូវបានដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្នុងការដែនសមត្ថកិច្ច នៃរដ្ឋបាលព្រៃឈើ។
ម្យ៉ាងទៀតវិសាលភាពនៃអនុក្រឹត្យស្តីពី សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ក៏មិនគ្របដណ្តប់លើផ្នែកវារីវប្បកម្ម ដែលជាទូទៅធ្វើឡើងនៅក្នុងដែនទឹក ជាទ្រព្យសាធារណៈរបស់រដ្ឋ លើកលែងតែវារីវប្បកម្ម ដែលធ្វើនៅក្នុងស្រះទឹក ឬអាងទឹកជាដីឯកជនរបបស់រដ្ឋ។
ការកាប់រានព្រៃឈើ ក្នុងដែនដីសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ត្រូវផ្អែកលើផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃឆើដែលត្រូវកាប់ និងព្រៃឈើដែលត្រូវរក្សា។ ការកាប់រានព្រៃនេះអាចធ្វើបាន បន្ទាប់ពីបានធ្វើផែនការ និងបានពិគ្រោះយោបល់ សម្រាប់នីតិវិធីក្នងុការផ្តល់សម្បទានថ្មី។
រាល់កិច្ចសន្យាសម្បទានដី ក្នុងទីតាំងដែលមានផ្ទៃដីគ្រប់ដណ្តប់ជាអន្លើ ដោយព្រះឈើ ត្រូវបង្កើតលក្ខខណ្ឌ សំរាប់ការធ្វើអាជីវកម្មផលិតផលព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់សម្បទាន ដោយរាប់បញ្ចូលនូវលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ សំរាប់បង់ថ្លៃសួយសារ និងលក្ខខណ្ឌសំរាប់ប្រមូលផលផ្សេងៗពីព្រៃឈើ ក្រៅពីអាជីវកម្មឈើហ៊ុប។
រដ្ឋបាលព្រៃឈើគឺជាដៃគូគន្លឹះ ក្នុងការការបង្កើតសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច និងត្រូវមានជាតំណាងក្នុងការជ្រើសរើទីតាំងនីមួយៗ និងក្នុងដំណើរការធ្វើផែនការ ជាមួយនឹងអាជ្ញាធរផ្សេងៗទៀត ដែលទទួលខុសត្រូវលើប្រភេទនានានៃដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ៕
