ដោយៈ ម៉ាណា

    ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីសាយ សំអាល់គ្រោងបង្កើត “មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាជន”ដើម្បីផ្តល់សេវាកម្មគាប់ចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។

លោកបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងក្នុងពិធីមួយ ដែលរៀបចំធ្វើនៅវិមាន៧ មករាថា លោកគ្រោងសហការជាមួយក្រសួងការងារ ដើម្បីបើកមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ នៅតាមផ្សារទំនើបដូចជា ផ្សារអ៊ីអ​ន​ម៉ល ដែលមានមនុស្សទៅកំសាន្តច្រើន។

លោកបញ្ជាក់ថា “បច្ចុប្បន្នក្រសួងកំពុងរៀបចំប្រព័ន្ឋសេវាកម្ម​ “គាប់ចិត្ត”លើសេវាកម្មចំនួនជាង៤០០ ដើម្បីដាក់លើប្រព័ន្ឋអនឡាញ​ដើម្បីជួយសម្រួលការងារជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ”។លោកបន្ថែមថា “ក្រសួងបានរៀបចំសេវាកម្មគាប់ចិត្ត ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋសប្បាយ​ចិត្ត ព្រោះ​គោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺមិនចាត់ទុកប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ជា​សត្រូវទេ គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ បានសប្បាយចិត្ត និង​ប្រាក់ចំណូលកើនឡើង”។

លោកបន្តទៀតថា ការងាររបស់ក្រសួងបាននិងកំពុងធ្វើ គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបញ្ចប់នូវជម្លោះដីធ្លី ដែលបច្ចុប្បន្ននៅមានករណីជមម្លោះជាង២០០ទៀត មិនទាន់បានបញ្ចប់ ដែលក្រសួងនឹងបញ្ចប់នាពេលខាងមុខ៕

ដោយៈ គង់ សូរិយា

    ប្រទេសបារាំងៈ ចេញពីទីក្រុងនីស ប្រទេសបារាំង សម្តេចមហាបវរធិតបីហ៊ុន ម៉ាណែតនាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា បានបញ្ជាក់លើស្ថានភាពនៅតាមព្រំប្រទល់កម្ពុជា ថៃ។

សម្តេចបានសរសេរលើបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមមុននេះបន្តិចថា “ខ្ញុំសូមផ្ញើរសារខ្លីមួយ ជូនចំពោះបងប្អូនជនរួមជាតិពីទីក្រុង នីស បារាំង”។

១. ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសពត៌មាន បញ្ជាក់អំពីជំហរយ៉ាងច្បាស់លាស់ របស់កងទ័ពកម្ពុជានៅព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដោយពុំមានការដកកងទ័ពកម្ពុជា ចេញពីតំបន់ដែលស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ហើយដែលកងទ័ពយើងបានឈរជើងកាន់កាប់ជាយូរមកហើយនោះទេ។

. រាល់ការរៀបចំកម្លាំងរបស់កងទ័ពកម្ពុជា រាប់ទាំងការឈរជើង ការពង្រាយកម្លាំង ការកែសម្រួលកម្លាំង ការចល័តកម្លាំង គឺស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា និងក្នុងគោលដៅត្រៀមខ្លួនការពា​របូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។

. កងទ័ពកម្ពុជាគាំទ្រដល់ការខិតខំ ស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី ប៉ុន្តែត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ដើម្បីអនុវត្តបទបញ្ជារបស់រាជ រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី ប្រឆាំងនឹងរាល់ការប៉ុនប៉ងឈ្លានពាននានា។

. កងទ័ពកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការចូលរួមគាំទ្រដល់យន្តការចរចារព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ ដែលមានគណៈកម្មការជម្រុះព្រំដែន ដើម្បីបន្តកិច្ចការវាស់វែង ខ័ណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលនៅសេសសល់ ក្រៅពីចំណុចដែលកម្ពុជានឹងដាក់ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។

២.  បន្ថែមទៅលើ ប្រកាសរបស់ក្រសួងការពារជាតិខាងលើ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់សារជាថ្មីជូនបងប្អូនជនរួមជាតិថា÷ រាជរដ្ឋាភិបាលបន្តរក្សាជំហរសហការជាមួយភាគីថៃ ដើម្បីជំរុញការវាស់វែង ខ័ណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលនៅសេសសល់ ដោយប្រើប្រាស់យន្តការ គណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ(JBC) កម្ពុជា-ថៃ ជាសេនាធិការ ដោយឈរលើកិច្ចព្រមព្រៀង រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ (ជាពិសេស MOU ឆ្នាំ ២០០០) និងច្បាប់អន្តរជាតិ (រួមទាំងយន្តការតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្នុងករណីចាំបាច់ ដូចជាករណីប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាក្របី និងតំបន់មុំបី)។

សម្តេចបានបញ្ជាក់បន្តថា “រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏នឹងបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ តាមរយៈគ្រប់យន្តការដែលមានស្រាប់ ដើ​ម្បី​ជាឧត្តមប្រយោជន៍ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ថៃ”។

ជាពិសេសចំណុចទី៣. សម្តេចបានលើកឡើងថា “ខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវអោយបណ្តាសារព័ត៌មាន និងប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងសូមរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងសូមជឿទុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាល និងកងទ័ពកម្ពុជា ក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី និងឧត្តមប្រ​យោ​ជន៍ជាតិខ្មែរយើង។

ជាពិសេស សូមជៀសវាងការបង្កើត ឬចែករំលែកពត៌មានមិនច្បាស់លាស់ណាមួយ ដែលនាំអោយមានការយល់ច្រឡំ និងនាំអោយបំប៉ោងសភាពការណ៏លើសពីការពិត ដែលអាចពង្រីកបញ្ហា ទៅជាជម្លោះរវាងប្រជាជននិងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ៕

ដោយៈ គង់ សូរិយា

    កណ្តាល កំពតៈ ផ្លូវជាតិលេខ៤១(ថ្នល់ទទឹង-ខេត្តកំពត) តភ្ជាប់ជាមួយផ្លូវជាតិលេខ៥១ ផ្លូវជាតិលេខ៤ ផ្លូវជាតិលេខ៣ និងតភ្ជាប់ជាមួយខ្សែផ្លូវផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់នេះ ក្នុងទិសដៅឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តកំពត។

ផ្លូវជាតិដ៏សំខាន់មួយនេះ ​ជាតំបន់ឧស្សាហកម្ម កំពង់ផែសមុទ្រ តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរសមុទ្រធម្មជាតិ តំបន់កោះ និងរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ស្រស់ស្អាត ដែលមានភាពទាក់ទាញបំផុតរួមទាំងឆ្ពោះទៅព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។

ផ្លូវជាតិលេខ៤១ (ថ្នល់ទទឹង-ខេត្តកំពត) តភ្ជាប់ជាមួយផ្លូវជាតិលេខ៥១ ផ្លូវជាតិលេខ៤ ផ្លូវជាតិលេខ៣ និងតភ្ជាប់ជាមួយខ្សែផ្លូវផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់នេះ ក្នុងទិសដៅឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តកំពត ជាពិសេសតំបន់ឧស្សាហកម្ម កំពង់ផែសមុទ្រ តំបន់ទេសចរណ៍ឆ្នេរសមុទ្រធម្មជាតិ តំបន់កោះ និងរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ស្រស់ស្អាត ដែលមានភាពទាក់ទាញបំផុត រួមទាំងឆ្ពោះទៅព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។

ផ្លូវជាតិនេះ បានចូលរួមលើកកម្ពស់ ការអភិវឌ្ឍតំបន់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗ ជាពិសេសបានចូលរួមជួយសម្រួល និងបញ្ចៀសការកកស្ទះនៅលើផ្លូវជាតិលេខ៣ និងផ្លូវជាតិលេខ៤ បានមួយកម្រិត បន្ថែមទៀតផងដែរ។

ផ្លូវជាតិលេខ៤១ មានប្រវែងសរុបចំនួន ៩៥,២៦គីឡូម៉ែត្រ មានចំណុចចាប់ផ្តើមពីថ្នល់ទទឹង (ចំណុចប្រសព្វផ្លូវជាតិលេខ៤-ខេត្តកណ្តាល)ទៅដល់ស្រុកជុំគិរី (ចំណុចប្រសព្វផ្លូវជាតិលេខ៣-ខេត្តកំពត​) ត្រូវបានស្ដារ និងលើកកម្រិតគុណភាពជាប្រភេទផ្លូវក្រាល បេតុងកៅស៊ូ AC មានកម្រាស់៥សង់ទីម៉ែត្រ និងទទឹង១១ម៉ែត្រ និងបានសម្ពោធបើកឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥៕

ដោយ: គង់ លាងហួរ
អន្តរជាតិ: លំហូរនិស្សិតអន្តរជាតិបានចាក់បញ្ចូលទឹកប្រាក់បន្ថែមចំនួន៤៤ពាន់លានដុល្លារដល់សេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២៣-២០២៤ ហើយអវត្តមានរបស់ពួកគេអាចជះផលប៉ះពាល់មិនត្រឹមតែស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់សាកលវិទ្យាល័យនានានៅអាមេរិកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប៉ះពាល់ទីផ្សារអចលនទ្រព្យ និងអ្នកប្រើប្រាស់ផងដែរ។

ការចូលរួមចំណែករបស់និស្សិតអន្តរជាតិប្រមាណ១,១លាននាក់កាលពីឆ្នាំមុនបានគាំទ្រការងារជាង៣៧៨.០០០កន្លែង។នេះបើយោងតាមសមាគមអ្នកអប់រំអន្តរជាតិ (NAFSA) ដែលជាអង្គការមិនរកប្រាក់ចំណេញ។

លោក Nicholas Barr សាស្ត្រាចារ្យនៅសាលាសេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងឡុងដ៍(London School of Economics)បានលើកឡើងនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែត Washington Post ថា សិស្ស-និស្សិតបរទេសមិនគ្រាន់តែចំណាយប្រាក់បង់ថ្លៃសិក្សាទេ។ ពួកគេ​ក៏បង់​ថ្លៃ​ជួលផ្ទះ ហើយពួកគេ​ទៅ​ភោជនីយដ្ឋាន និងធ្វើ​ដំណើរ។

ជាក់ស្តែង បណ្តារដ្ឋ ដែលមានសាកលវិទ្យាល័យច្រើនបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងសំខាន់ពីលំហូរនិស្សិតអន្តរជាតិ។

លោកបានកត់សម្គាល់ថា សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់និស្សិតអន្តរជាតិបានជួយបង្កើតការងារជាច្រើនរាប់ចាប់ពីបុគ្គលិកនៅតាមអាជីវកម្មក្នុងស្រុកដូចជាបារ និងហាងនានា រហូតដល់បុគ្គលិកនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យនានា ដែលត្រូវបង្កើនដើម្បីគ្រប់គ្រងកំណើននៃចំនួននិស្សិត។

យ៉ាងណាមិញ ស្របពេលដែលរដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ ឈប់ផ្តល់ទិដ្ឋាការថ្មីដល់និស្សិតបរទេស ក្រុមសេដ្ឋវិទូបានព្រមានថា ការបាត់បង់និស្សិតអន្តរជាតិនឹងប៉ះពាល់ដល់មិនត្រឹមតែស្ថាប័នដែលពឹងផ្អែកលើថ្លៃសិក្សារបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក និងរដ្ឋផងដែរ។

លោក Constantine Yannelis សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅសកលវិទ្យាល័យ Cambridge ក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសបានអះអាងថា ការផ្អាកទិដ្ឋាការអាចជះផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់អ្វីគ្រប់យ៉ាងរាប់ចាប់ពីទីផ្សារអចលនទ្រព្យរហូតដល់ភោជនីយដ្ឋាន និងអាជីវកម្មពឹងផ្អែកលើអ្នកប្រើប្រាស់។

លោក Yannelis បានបន្ថែមថា ទីផ្សារអចលនទ្រព្យក្នុងស្រុកពឹងផ្អែកលើការជួលផ្ទះដល់សិស្សបរទេស។ ប្រសិនបើមានការថយចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃចំនួនសិស្ស នោះវានឹងជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើទីផ្សារអចលនទ្រព្យ ហើយអាជីវកម្មក្នុងស្រុកជាច្រើន ដូចជារោងកុន បារ នឹងជួបប្រទះការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការ៕