តើសហភាពអឺរ៉ុបគ្រោងបញ្ជូនទ័ពទៅការពារតំបន់ Greenland ដូចពាក្យចចាមអារ៉ាមឬយ៉ាងណា?

ដោយ: គង់ លាងហួរ
អន្តរជាតិ: មន្ត្រីយោធាកំពូលមួយរូបរបស់សហភាពអឺរ៉ុប (EU) បានលើកឡើងថា វាជារឿងសមហេតុផល ប្រសិនបើយើងបញ្ជូនកងទ័ពពីបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបទៅការពារតំបន់ Greenland របស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក។

លោក Robert Brieger ប្រធានគណៈកម្មាធិការយោធាសហភាពអឺរ៉ុប ដែលជាស្ថាប័នយោធាជាន់ខ្ពស់បំផុតរបស់ EU បានថ្លែងប្រាប់កាសែតអាល្លឺម៉ង់ Welt am Sonntag ថា “បច្ចុប្បន្ន កងកម្លាំងអាមេរិកបានឈរជើងនៅក្នុងតំបន់ Greenland។ តាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ វាជារឿងសមហេតុផលណាស់ដែលយើងត្រូវពិចារណាដាក់ទាហាន EU ឈរជើងនៅទីនោះដែរ”។

លោក Brieger បានបញ្ជាក់នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ថា “ការធ្វើបែបនោះនឹងបញ្ជូនសញ្ញាដ៏រឹងមាំមួយ ហើយអាចរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់”។

ទោះ​បីជា​យ៉ាង​ណាក្តី លោក​បាន​បញ្ជាក់បន្ថែម​ថា​​ ទី​បំផុត នេះ​ជា​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ខាង​នយោបាយ​ ដែល​ផលប្រយោជន៍​ជា​ច្រើននឹងត្រូវ​បាន​គេយក​មក​គិតគូរពិចារណា។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានប្រកាសម្តងហើយម្តងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងចូលកាន់កាប់តំបន់ Greenland ខណៈលោកមិនបានបដិសេធចំពោះលទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាដើម្បីសង្គ្រប់យកតំបន់ Greenland នោះទេ។

កាលពីថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍មុនលោក Trump បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅលើយន្តហោះ Air Force One ថា “ខ្ញុំជឿថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងទទួលបានតំបន់ Greenland ហើយប្រជាជនចំនួន៥៧.០០០នាក់នៅលើកោះនេះចង់នៅជាមួយយើង”។

ឆ្លើយតបនឹងការលើកឡើងបែបនេះរបស់លោក Trump នាយករដ្ឋមន្ត្រីដាណឺម៉ាកលោកស្រី Mette Frederiksen និងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់តំបន់ Greenland លោក Múte B. Egede បានទទូចថា “តំបន់ Greenland មិនមែនសម្រាប់ដាក់លក់ទេ ហើយប្រជាជននៅលើកោះនេះក៏មិនចង់ក្លាយជាជនជាតិអាមេរិកនោះដែរ”។

យ៉ាងណាមិញ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៣០ ខែមករាម្សិលមិញ ប្រទេសបារាំងបានចេញមុខច្រានចោលលទ្ធភាពនៃការបញ្ជូនកងទ័ពទៅកាន់តំបន់ Greenland ដែលជាកោះដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក និងជាតំបន់ស្វយ័ត ដែលមានរដ្ឋាភិបាល និងសភាដាច់ដោយឡែក។

ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំសប្តាហ៍ លោក Christophe Lemoine អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងការបរទេសបារាំង បានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់សារពត៌មាន Anadolu ដោយបញ្ជាក់ថា គោលការណ៍នៃភាពមិនអាចរំលោភបាននៃព្រំដែន និងអធិបតេយ្យភាពនៅតែមានសុពលភាពនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប។

លោកបានបន្ថែមទៀតថា ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក Emmanuel Macron និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក Jean-Noel Barrot បានរំលឹកឡើងវិញនូវគោលការណ៍នេះទៅកាន់សមភាគីដាណឺម៉ាក ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់ទីក្រុងប៉ារីសកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ​បាន​សង្កត់ធ្ងន់​ថា “ការ​បញ្ជូន​យោធាទៅកាន់តំបន់ Greenland ជារឿងមិនអាចទៅរួចឡើយ។ បញ្ហាតែមួយគត់ ដែលស្ថិតក្នុងដៃរបស់យើង ជាការបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវកាតព្វកិច្ចគោរពព្រំដែន និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ”។

ដំបូងឡើយ នៅឆ្នាំ២០១៩ លោក Trump បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ ក្នុងការទិញយកដែនកោះ ដែលគ្របដណ្តប់ដោយទឹកកកភាគច្រើន និងមានប្រជាជនរស់នៅត្រឹមតែ៥៧.០០០នាក់ពីប្រទេសដាណឺម៉ាក ម្ដងរួចមកហើយ។ ប៉ុន្តែសំណើនេះត្រូវបានបដិសេធ ។

តើតំបន់ស្វយ័ត Greenland មានសក្តានុពលសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ បានជាលោក Trump ប្រាថ្នាក្រសោបយក?។

ចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោក Trump កើតចេញពីសារសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រផ្នែកយោធារបស់ Greenland ។ បន្ថែមពីនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរក្សាមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសអចិន្ត្រៃយ៍នៅទីនោះ ហើយកោះនេះ មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យចលនាកងទ័ពជើងទឹករុស្ស៊ី ព្រោះតំបន់នេះស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវសំខាន់រវាងទ្វីបអឺរ៉ុប និងទ្វីបអាមេរិកខាងជើង។

ការពង្រីកវត្តមានយោធាអាមេរិកនៅតំបន់ Greenland រួមទាំងការដំឡើងប្រព័ន្ធរ៉ាដា នឹងពង្រឹងសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយរារាំងមិនឱ្យមហាអំណាចផ្សេងទៀតទទួលបានឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់។

Greenland ជាតំបន់ភូមិសាស្ត្រមួយផ្នែកនៃអាមេរិកខាងជើង ដែលមានសក្តានុពលខ្លាំងណាស់សម្រាប់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ តំបន់នេះ សម្បូរទៅដោយសារធាតុរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិ ដោយសារការអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់នេះមានភាពយឺតយ៉ាវ ដោយសារតែក្ដីព្រួយបារម្ភអំពីបរិស្ថាន រួមទាំងការប្រឆាំងពីក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច។

លោហៈធាតុសំខាន់ៗនៅលើដែនដីដ៏អស្ចារ្យនេះ រួមមានដូចជា លីចូម និងសារធាតុរ៉ែកម្រ ដែលមានវត្តមានយ៉ាងច្រើនក្រៃលែង និងចាំបាច់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនានា ដូចជា រថយន្តអគ្គិសនី និងថាមពលកកើតឡើងវិញ ។

សេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់ Greenland នៅតែពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើការនេសាទ ដែលគ្របដណ្តប់ចំនួនជាង៩៥ភាគរយនៃការនាំចេញទំនិញសរុបរបស់ខ្លួន និងការឧបត្ថម្ភធនប្រចាំឆ្នាំពីប្រទេសដាណឺម៉ាក ដែលគ្របដណ្តប់ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃកញ្ចប់ថវិកាសាធារណៈរបស់រដ្ឋាភិបាលដែនកោះនេះ។

ទោះបីជាមានធនធានធម្មជាតិសម្បូរបែបយ៉ាងណាក្តី ក៏តំបន់ Greenland នេះ ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាក្នុងការប្រើប្រាស់សក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ ដោយសារតែបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងបទប្បញ្ញត្តិ និងបញ្ហាបរិស្ថាន៕ប្រភព: Anadolu Agency & Politico៕