ដោយៈ គង់ សូរិយា
ភ្នំពេញៈ ការសាងសង់លំនៅដ្ឋានរបស់ខ្មែរ ពិតជាមានក្បូនខ្នាតត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់ ព្រោះការសាងសង់មិនត្រឹមត្រូវតាមក្បូនខ្នាត មិនត្រឹមតែគ្មានសោភ័ណភាពនោះទេ តែក៏អាចនាំគ្រោះដល់ម្ចាស់ផ្ទះផងដែរ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យទួស សាភឿន អគ្គលេខាធិការរងនៃគណស្ថាបត្យករកម្ពុជា និងជាស្ថាបត្យករអាស៊ានបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ពីដើមដូនតាខ្មែរយើងសង់ផ្ទះ មានតំណមបីសំខាន់ ការសង់ផ្ទះបែរទិសផ្ទះទៅតាមរាសីម្ចាស់ផ្ទះ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងឈើ យកមកសង់ អោយត្រូវរៀបតាមក្បួនខ្នាត ការៀបប្លង់បាតអោយត្រូវកន្លែងទីតាំង តំណម។
លោកបន្តថា ក្រៅពីតំណមតាមក្បួន ជាងក៏ត្រូវសិក្សាផ្ចិតផ្ចង់យកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀត ទាំងសោភណ៌ភាពផ្ទះ រួមទាំងការស្គាល់ និងចេះជ្រើសយកសម្ភារះសំណង់ណា មានគុណភាព ជាពិសេសត្រូវដឹងពីជំងឺរបស់ផ្ទះ ជៀសវាងការជួសជុសរំខានជាញឹកញាប់។
ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏បានចែករំលែកទាក់ទងនឹងទិសផ្ទះផងដែរ ដែលជាទិសផ្តល់សិរីល្អដល់ការរស់នៅផងដែរ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យទួស សាភឿន បានបន្តថា ទិសដែលខ្មែរនិយមជាងគេគឺទិសខាងកើត ទិសខាងត្បូង និងទិសខាងជើង។ ចំណែកទិសខាងលិច គេមិនសូវនិយមនោះទេ ដោយសារខ្មែរមានជំនឿថា ជា ”ទិសលិច” ឬជាទិសថ្ងៃលិច ប៉ុន្តែទិសខាងកើតជាទិសព្រះអាទិត្យរះ ដែលតែងតែទទួលពន្លឺព្រះអាទិត្យស្ទើរពេញមួយព្រឹក ដែលអ្នកមានជំនឿគិតថាវាជាទិសនៃសិរីល្អ។
រីឯទិសខាងត្បូង និងខាងជើងក៏ជាទិសល្អ ដែផ្តល់ឲ្យការរស់នៅមានសិរីល្អ និងត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និយមជ្រើសរើសសម្រាប់ការរស់នៅផងដែរ៕