ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនាយកប្រតិបត្តិរបស់ធនាគារពិភពលោក បានអនុម័ត ហិរញ្ញប្បទានក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួន៩០លានដុល្លារអាម៉េរិក ដល់គម្រោងមួយដែលសំដៅ ជួយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងការបង្កើនគុណភាពឧត្តមសិក្សា និងការងារស្រាវជ្រាវរបស់ប្រទេស និងបង្កលទ្ធភាពដល់សិស្សក្រីក្រឱ្យ ទទួលបានការអប់រំនៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន របស់ធនាគារពិភពលោកចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨។

លោក ទេសរដ្ឋមន្ត្រី អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ បានស្វាគមន៍នូវការគាំទ្រ របស់ធនាគាពិភពលោកសម្រាប់ឧត្តមសិក្សា និងការងារស្រាវជ្រាវ ដែលស្របគ្នាល្អណាស់ជាមួយនឹងបណ្តាអាទិភាពនៅក្នុងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម ២០១៥-២០២៥ របស់កម្ពុជា។ លោក បានបញ្ជាក់ថា«គម្រោងនេះ នឹងជួយក្នុងការឈានទៅបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយមួយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ ឧត្តមសិក្សា ដើម្បីជួយឱ្យនិស្សិតកម្ពុជាដែលបញ្ចប់ការសិក្សាមានសមត្ថភាពអាច ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់ទីផ្សារការងារ និងឱកាសកាន់តែច្រើនសម្រាប់ធ្វើការចល័តទី និងផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងរង្វង់ សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងលើសពីតំបន់នេះទៅទៀត”។

ជាមួយគ្នានេះដែរ សម្រាប់រយៈពេល៦ឆ្នាំខាងមុខ គម្រោងបង្កើន សមត្ថភាពស្ថាប័នឧត្តមសិក្សា (Higher Education Institutions Capacity Improvement Project) និងជួយបង្កើនគុណភាពអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវនៅតាមស្ថាប័ន ឧត្តមសិក្សាដែលជាគោលដៅ ហើយបង្កើនឱកាសឱ្យទទួលបានការសិក្សានៅឧត្តមសិក្សា និងជួយបង្កើនអភិបាលកិច្ចនៅក្នុងវិស័យនេះផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ថា សម្រាប់បណ្តាវិស័យដែលគម្រោងនេះផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើ មុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម គណិតសាស្ត្រ (STEM) និងកសិកម្ម ហើយត្រូវបានរំពឹងថា និស្សិតកម្ពុជាដែលបញ្ចប់ការសិក្សាទទួលបានជំនាញ និងចំណេះដែលកាន់តែមានភាពឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការទីផ្សារ និងមានជំនាញងាយផ្ទេរបន្តជាងមុន ដែលអាចជួយប្រទេសធ្វើអន្តរកម្ម ចេញពីសេដ្ឋកិច្ចផ្អែកលើការប្រើពលកម្មតាមបែបប្រពលវប្បកម្ម ឱ្យក្លាយទៅជា សេដ្ឋកិច្ចមួយដែលផ្អែកលើជំនាញនិងចំណេះវិញ។

គម្រោងនេះ នឹងជួយគាំទ្រដល់គោលដៅនៃគោលនយោបាយការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្ម តាមរយៈសកម្មភាពធំៗចំនួនប្រាំ រួមមាន ផ្តល់មូលនិធិសម្រាប់ការងារសិក្សាស្រាវ ជ្រាវក្នុងមុខវិជ្ជាអាទិភាពនានា ពង្រីកចំនួនបន្ទប់សិក្សា និងមន្ទីរពិសោធន៍ សង់និវេសនដ្ឋានសម្រាប់និស្សិតក្រីក្រស្នាក់នៅ (និស្សិតដែលមកពីគ្រួសារក្រីក្រ និងពីតំបន់ដាច់ស្រយាល ក៏ដូចជានិស្សិតស្រ្តីផងដែរ) ពង្រឹងប្រព័ន្ធធានាគុណភាពនិងប្រព័ន្ធព័ត៌មាន និងធ្វើការជាមួយដៃគូអន្តរជាតិ ក្នុងការកែលម្អកម្មវិធី និងវិធីសាស្ត្របង្រៀននៅក្នុងមុខវិជ្ជាជាអាទិភាព។ ទន្ទឹមនេះ ការសង់និវេសនដ្ឋានសិស្សនឹងសាងសង់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងការពង្រីកអាគារសិក្សា ឬហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស្ថាប័នឧត្តមសិក្សាចំនួនពីរគឺក្នុងខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តស្វាយរៀង។

លោកស្រី អ៊ីហ្គូណា ដូបា្រចា នាយិកាគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការកសាងសមត្ថភាពស្រាវជ្រាវមានគុណភាពខ្ពស់មួយ និងការត្រៀមឱ្យនិស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅឧត្តមសិក្សាទៅមានជំនាញខ្ពស់ គឺជាអាទិភាពមួយសម្រាប់កម្ពុជា និងធនាគារពិភពលោក។ លោកស្រីបានបន្ដថា ការចាប់ផ្តើមសកម្មភាពពីពេលនេះតទៅ អាចជួយកម្ពុជាមានភាពឈានមុខក្នុងទុនមនុស្ស និងពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងឧត្តមសិក្សា។

លោកស្រីបានបន្ថែមថែមទៀតថា គម្រោងនេះនឹងជួយបន្តនូវសមិទ្ធផលនានា ដែលក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា សម្រេចបាននាពេលកន្លងមក ក្នុងការកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់ទីផ្សារ ដែលមានការវិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័ស។

សម្រាប់គម្រោងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានពីសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិនេះ គឺបន្តពីគម្រោងបង្កើនគុណភាពនិងសមត្ថភាពឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា (Higher Education Quality and Capacity Improvement Project/HEQCIP) ពីឆ្នាំ២០១០ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៧ ដែលបានកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះមួយសម្រាប់សមត្ថភាពតាមវិស័យ និងបង្កើតឱ្យមានបរិស្ថានគោលនយោបាយល្អមួយសម្រាប់ជំរុញឱ្យការវិនិយោគកាន់តែច្រើនទៀត៕

ដោយ លាងគង់ យិន ស្ថានិកគេហទំព័រ Propertyarea.asia

ប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មីបានចាប់ផ្តើមនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ព្រះអាទិត្យថ្មីកំពុងរះនៅលើទឹកដីកូរ៉េខាងជើង ប៉ុន្តែតើព្រះអាទិត្យនេះនៅបន្តស្រអ័ព្ទ ឬរះចែងចាំង អាស្រ័យលើពេលវេលាជា អ្នកបង្ហាញ និងការប្រកាន់យកជំហររបស់មេដឹកនាំកូរ៉េទាំងពីរ។

រំលត់ភ្លើង

ជាមួយការចាប់ផ្តើមចាប់ដៃគ្នា និងការឆ្លើយឆ្លងគ្នាជាពាក្យសម្តីដ៏រញ្ជួយចិត្តដល់គ្នា ទៅវិញទៅមក នៃមេដឹកនាំកូរ៉េទាំងពីរនៅថ្ងៃនេះ វាមិនមែនជាសញ្ញានៃការបង្រួបបង្រួមកូរ៉េទាំងពីរភ្លាមៗទេ ប៉ុន្តែជាសញ្ញានៃការនាំមកនូវសន្តិភាព និងអាចរំលត់ភ្លើងនៅលើឧប​ទ្វីប​កូរ៉េ ដែលបងប្អូនទាំងពីរបានបែកគ្នា ក្នុងសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់កំឡុងទសវត្សរ៍ចន្លោះឆ្នាំ១៩៥០ ១៩៥៣។

ឥរិយាបទនៃមេដឹកនាំកូរ៉េទាំងពីរ លោកម៉ូន ជេអ៊ីនប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង និង​ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងជើង លោកគីម ជុងអ៊ុន ហាក់នៅមិនទាន់បង្ហាញសន្តិភាពផ្លូវចិត្តនៅឡើយទេ។ មិនទាន់មានសន្តិភាពយ៉ាងដូចម្តេច? គឺយើងសង្កេតឃើញថាជំនួបនាព្រឹកថ្ងៃទី២៧ មេសានេះ ធ្វើឡើងនៅលើទឹកដីកូរ៉េខាងត្បូង ប៉ុន្តែនៅពេលបិទជំនួបប្រជុំ ដើម្បីទទួលទានអាហារ មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងហាក់បង្ហាញចេតនាយកប្រៀបវិញ ដោយទាញដៃមេដឹកនាំកូរ៉េខាងត្បូង មកជាន់ទឹកដីកូរ៉េខាងជើងវិញ។

ជាលទ្ឋផលបឋមនៃជំនួបនេះ មានតែពាក្យសម្តីមួយឃ្លាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ពីមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង ដែលបានលើកឡើងថា “ខ្ញុំនឹងមិនរំខានដំណេករបស់អ្នក នាពេលព្រឹកព្រហាមទៀតនោះឡើយ”។ សម្តីមួយឃ្លានេះ អាចបញ្ជាក់ផងដែរថា មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងហាក់បន្ទន់ឥរិយាបទ ហើយនឹងមិនសាកល្បងអាវុធមហាប្រល័យរបស់ខ្លួនទៀតនោះឡើយ ប៉ុន្តែវាមានរយៈពេលយូរប៉ុណ្ណា អាស្រ័យលើទំនាក់ទំនង សម្ពាធ និងឥទ្ឋិពល​នៃមនោគមវិជ្ជានាពេលខាងមុខ។

ជំនួបប្រជុំរយៈពេលពេញមួយថ្ងៃ ការដាំដើមស្រល់រួមគ្នានៅទីលានធ្លាប់បង្ហូរឈាមរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ និងមានការជួបជុំគ្នាទទួលទានអាហារសាមគ្គីនាពេលល្ងាចមុនបែកគ្នា ពិតណាស់លទ្ឋផលនៃជំនួបនេះ ពិតជាមានសញ្ញាវិជ្ជមានច្រើនជាងកិច្ចប្រជុំដែលបានធ្វើឡើងកំឡុងឆ្នាំ២០០០រវាងលោកគីម ដេជុងប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង និងលោកគីម ជូលអ៊ីលប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងជើង  និងជំនួបលើកទី២នៅឆ្នាំ២០០៧ រវាងប្រធានា​ធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងរ៉ូម៉ូយ៉ុន និងលោកប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងជើងគីម ជុងអ៊ីល។

ប្រវត្តិសាស្រ្តអាចច្រំដែលឬទេ?

សំណួរធំមួយនៅថ្ងៃនេះថា តើប្រវត្តិសាស្រ្តអាចច្រំដែលឬទេ? ខណៈជំនួបលើកទី១ ឆ្នាំ២០០០ និងជំនួបលើកទី២ ឆ្នាំ២០០៧ មេដឹកនាំកូរ៉េទាំងពីរបានយល់ព្រមធ្វើឲ្យមានសិទ្ឋិសញ្ញាសន្តិភាពនៅព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ពិសេសការរំសាយកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង ប៉ុន្តែស្របពេលមានការផ្លាស់ប្តូរ​មេដឹកនាំនៅកូរ៉េខាងត្បូង និងការលូកដៃពីមហាអំណាចធំពីរ សិទ្ឋិសញ្ញាសន្តិភាពនោះមិនត្រូវបានចុះហត្ថលេខា និងអនុវត្តន៍នោះទេ។

ហេតុនេះអ្វីដែលត្រូវសួរបន្ថែមទៀតគឺថា តើជំនួបលើកទី៣ ដែលមានការគាំទ្រពីមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកលោកដូណាល់ត្រាំ ដែលចង់បន្ថយឥទ្ឋិពលមហាមិត្តិចិន និងបំណងទទូចរបស់កូរ៉េខាងត្បូង ដែលចង់បង្រួបបង្រូមកូរ៉េទាំងពីរ អាចប្រែក្លាយទៅជាយ៉ាងណា ឬប្រវត្តិ​សាស្រ្តច្រំដែល(មិនអាចអនុវត្តន៍បាន) វិលចូលមកវិញឬអត់ អាស្រ័យដោយសារឥទ្ឋិពលនៃសេដ្ឋកិច្ច និងមនោគមវិជ្ជានយោបា​យនាពេលខាងមុខ។

តើបងប្អូនទាំងពីរអាចបង្រួបបង្រួមគ្នាបានឬទេ?

ពាក្យបង្រួបបង្រូមងាយស្រួលសរសេរ និងនិយាយចេញពីមាត់ ប៉ុន្តែការបង្រួបប  ង្រួមពិតប្រាកដ ពិតជាត្រូវការពេលវេលា និងឆន្ទៈពិតប្រាកដរវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ។ វាមិនមែនងាយស្រួលក្នុងការអនុវត្តនោះទេ ខណៈមហាអំណាចបី(សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងរុស្ស៊ី) កំពុងនៅពីក្រោយប្រទេសទាំងពីរនេះ និងមិនចង់ឲ្យប្រទេសទាំងពីរបង្រួបបង្រូមគ្នាឡើយ។

ជម្រើសសមស្របរវាងបងប្អូនកូរ៉េ គឺការធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានសិទ្ឋិសញ្ញាសន្តិភាពកើតឡើងជាមុន និងមានការចុះហត្ថលេខាដោយមេដឹកនាំទាំងពីរ និងការបង្ហូរទុនវិនិយោគពីសំណាក់កូរ៉េខាងត្បូង ចូលប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីឲ្យជីវភាពប្រជាជនកូរ៉េខាងជើងប្រសើរឡើង ពិសេសការយល់ដឹងពីពិភពខាងក្រៅ របស់ប្រជាជនកូរ៉េខាងជើងជាមុន​សិន ទើបការបង្រួបបង្រួមរវាងបងប្អូនទាំងពីរអាចធ្វើទៅបាន។ នេះមិនទាន់គិតពីឥទ្ឋិពលនៃមនោគមវិជ្ជាមនោគមវិជ្ជានយោបាយ និងឥទ្ឋិពលសេដ្ឋកិច្ចដែលមហាយក្សចិន និងអាមេរិក យកប្រៀបលើគ្នានៅឧបទ្វីបកូរ៉េនៅឡើយ។

ជាមួយគ្នានេះ កូរ៉េទាំងពីរក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួន ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខផងដែរ មុនពេលការបង្រួបបង្រួមកើតមានឡើង។

អម្រែកពីរធ្លាក់ទៅលើកូរ៉េខាងជើង

ការសម្រេចចិត្តមួយដោយច្បាស់លាស់ ក្នុងការងាកទៅកាន់មហាអំណាចណាមួយ ជារឿងឈឺក្បាលបំផុតរវាងមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង ពីព្រោះការងាកទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាកូរ៉េខាងត្បូង វានឹងជាការវាយសំពងក្បាល “មហាយក្សចិន”ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ ព្រោះកូរ៉េខាងជើងបានរស់រាន និងមានដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដោយសារចិនជាអ្នកនៅពីក្រោយរាប់ទស​វត្សរ៍មកហើយ។

ប៉ុន្តែបើសិនជាកូរ៉េខាងជើងនៅតែរក្សាភ័ក្តីភាព របស់ខ្លូនជាមួយមហាយក្សចិន ទំ​នាក់ទំនងរវាងកូរ៉េខាងជើង ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងកូរ៉េខាងត្បូង អាចតានតឹងជាថ្មី ហើយលទ្ឋផលនៃជំនួបលើកទី៣នេះ អាចប្រែក្លាយជាមោឃក៏ថាបាន ព្រោះចិត្តមនុស្សអាចប្រែប្រួល អាស្រ័យលើផលប្រយោជន៍ អំណាច និងមនោសញ្ចេតនាបុគ្គល។

ហេតុនេះកូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងអាចស្តារនូវទំនាក់ទំនងល្អ នឹងគ្នាឡើងវិញ តាមរយៈជំនួបបងប្អូន ដែលបានបែកគ្នាក្នុងសង្រ្គាមឧបទ្វីបកូរ៉េ និងការផ្តល់ផលប្រយោ​ជន៍ពីកូរ៉េខាងត្បូងទៅកាន់កូរ៉េខាងជើងដ៏ក្រីក្រ ដើម្បីធ្វើឲ្យទឹកដីដែលមានទំហំធំជាងខ្លួនជិត២ដងនេះ ស្ថិតក្នុងវាលរហោស្ថានឡើយ។

មហាយក្សចិន

មហាយក្សចិនពិតជាមានរឿងឈឺក្បាលមិនតិចទេ និងកំពុងរង់ចាំអ៊ុតលទ្ឋផលនៃជំនួបបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរ ប៉ុន្តែទោះមានលទ្ឋផលបែបណាក្តី ក៏ចិននឹងមិនបណ្តោយឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកមក “ខោកក្បាល” របស់ខ្លួនទទេៗនោះទេ ព្រោះទី១ វានឹងធ្វើឲ្យខាតផលប្រយោជន៍ចិនដោយផ្ទាល់ទៅលើសេដ្ឋកិច្ច ទី២ នឹងធ្វើឲ្យឥទ្ឋិពលចិនចុះខ្សោយនៅតំបន់នេះ ព្រោះប្រសិនជាកូរ៉េខាងជើងងាកមកសហរដ្ឋអាមេរិក ចិននឹងបាត់បង់ភូមិសាស្រ្តនយោបាយរបស់ខ្លួន ហេតុនេះ​ចិននឹងបង្ហូរធនធានរបស់ខ្លួនច្រើន តាមដែលអាចធ្វើទៅបានដើម្បីវិបុលភាពកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីទប់ទល់ឥទ្ឋិពលលោកខាងលិច។

សង្រ្គាមត្រជាក់ច្បាស់ណាស់នឹងកើតឡើង និងមានសភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅលើឧបទ្វីបនេះ ហេតុនេះកូរ៉េខាងជើងក៏អាចជួបទ្វេរគ្រោះផងដែរ ប្រសិនជាត្រូវមហាអំណា​ចទាំងពីរលូកកកូរកកាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

ភក្តីភាពពិតជាមានសារៈសំខាន់ក្នុងសង្គមមនុស្ស ប៉ុន្តែអ្វីសំខាន់ជាងនេះគឺក្រពះ ដែលពេលនេះកូរ៉េខាងជើង កំពុងស្វះស្វែងរកធនធាន ដើម្បីបំពេញក្រពះប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន និងអាចនាំវិបុលភាពដល់ប្រជាជនខ្លួន បន្ថែមទៀតនាពេលអនាគត។ នេះជាកត្តាសត្យានុម័ត មិនអាចប្រកែកបានរបស់មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងដ៏ឯកោនោះ។

ដោយមើលឃើញការគំរាមកំហែងចំពោះមុខ ប្រធានាធបិតីដ៏មានឥទ្ឋិពលរបស់ចិនលោកហ្ស៊ី ជីនពីង ក៏បានអញ្ជើញមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងមកជួប ជាមួយខ្លួនកាលពីចុងខែមិនាកន្លងមកនេះ។ ជំនួបនេះពិតជាសារច្បាស់លាស់រួចហើយថា “ចិនមិនព្រងើយកន្តើយចំពោះបញ្ហានេះទេ ហើយក៏មិនទុកឲ្យប្រជាជនកូរ៉េបន្តអត់ឃ្លានទៀតដែរ។ ចិនច្បាស់ណាស់នឹងបង្ហូរទុកវិនិយោគរាប់ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីពង្រីកមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចនៅ​ទឹកដីកូរ៉េខាងជើងនាពេលអនាគតឆាប់ៗនេះ។

សហរដ្ឋអាមេរិក

សហរដ្ឋអាមេរិកមានយុទ្ឋសាស្រ្តពីរ គឺប្រើលុយ និងអាវុធដើម្បីគ្រប់គ្រងពិភពលោ​ក ហើយចេតនារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកច្បាស់លាស់ ចង់បំបាក់មុខមហាយក្សចិន កាត់បន្ថ​យឥទ្ឋិពលចិននៅក្នុងឧបទ្វីបនេះ និងដើម្បីរំសាយកម្មវិធីអាវុធមហាប្រល័យរបស់ប្រទេ​សកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីកាត់បន្ថយការគំរាមគំហែងពីឧបទ្វីបនេះ ព្រោះសហរដ្ឋអាមេរិកដឹងច្បាស់ណា​ស់ថា កូរ៉េខាងជើងពិតជាផលិតអាវុធមហាប្រល័យ(បរមាណូ)បាន ដែលមិនត្រឹមតែអាច​គំរាមដល់អាមេរិកខ្លួនឯងទេ តែក៏ជាការគំរាមដល់សម្ព័ន្ឋមិត្តរបស់ខ្លួនដូចជា ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ។

ប្រធានាធិបតីសហដ្ឋអាមេរិកលោកដូណាល់ ត្រាំបានប្រកាសស្វាគមន៍រួចហើយ នូវជំនួបរវាងបងប្អូនកូរ៉េទាំងពីរ ហើយបានបង្ហើបពីកាលវិភាគ ដើម្បីជួបជាមួយមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងយ៉ាងគឃ្លើនពី៣ឬបួនដងផងដែរ។

ជាមួយនឹងយុទ្ឋសាស្រ្តកាទូតផង និងការគំរាមកំហែងផង ជាថ្មីម្តងទៀតសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រើប្រាស់យុទ្ឋសាស្រ្តដ៏ប៉ិនប្រសព្វរបស់ខ្លូន ដូចជាទី១ យុទ្ឋសាស្រ្តកាទូត ទី២ បំបែកភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ទី៣ ការស្រោចស្រព និងគំរាមគំហែងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងទី៤ យុទ្ឋសាស្រ្តប្រើប្រាស់យោធា និងអាវុធយុទ្ឋភ័ណ្ឌ។

ជាក់ស្តែងកំពុងដាក់សម្ពាធចិនជាថ្មី ដោយប្រកាសធ្វើសមយុទ្ឋរួមគ្នាជាមួយប្រទេ​សជប៉ុននៅក្បែរសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងកោះអូគីណាវ៉ា ជាមួយកងកំលាំងទ័ពអាកាសដោយប្រើប្រាស់យន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែប B52 ដែលជាការធ្វើសមយុទ្ឋបណ្តុះបណ្តាលមួយ ប៉ុន្តែមានចេតនាច្បាស់លាស់មួយគឺ “គំរាមមហាយក្សចិន” ខណៈមហាយក្សចិនពេលនេះកំពុងតែស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅឡើយ។

ជាមួយនឹងគោលដៅចង់រំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង របស់សហរដ្ឋអាមេ​រិក កូរ៉េខាងជើងបានផ្ញើរសារដ៏ច្បាស់លាស់ និងបានប្រកាសរួចទៅហើយថា “ខ្លួនបានរំសាយកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនរួចទៅហើយ”។

តើកូរ៉េខាងជើងពិតជារំសាយកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ?

មិនចាំបាច់ឆ្ងល់ទេ ការរំសាយកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ នឹងធ្វើតាមរយៈពាក្យសម្តី ប៉ុន្តែការអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែង គឺដូចពាក្យគេនិយាយបញ្ឍឺថា “ទាល់តែយូរ” ព្រោះការកសាង​មូលដ្ឋានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ មិនត្រឹមតែចំណាយអស់ធនធានដ៏ច្រើន ពេលវេលាដ៏យូរអង្វែ​ង និងលំបាកលំបិនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាជារនាំងដ៏ធំមួយដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាពប្រទេសរបស់ខ្លួន និងទុកប្រើជាស្នៀតដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ សម្រាប់ប្រទេសរបស់ខ្លួន ពិសេសពីមហាអំ​ណាចនានា។

មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងដឹងច្បាស់ណាស់ថា “បើសិនជាខ្លួនគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរពិ​ភ​ពលោកនឹងមិនចាប់អារម្មណ៍ និងមិនមកស្វះស្វែងរកការចចាជាមួយប្រទេសរបស់ខ្លួន​នោះទេ”។ ការចចារមានឈ្នះ និងចាញ់ ប៉ុន្តែនៅក្នុងនោះបង្កប់ផលប្រយោជន៍ដ៏សម្បើមមួយ សម្រាប់ប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន។

ហេតុនេះ កម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង អាចគ្រាន់តែជាការផ្អាកមួយ    រយៈ ដើម្បីសម្រន់កំហឹងមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ពិសេសពីសហរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែកម្មវិធីនេះអាចចាប់ផ្តើមឡើងវិញនៅគ្រប់ពេលវេលា អាស្រ័យលើភាពតានតឹងរវាងប្រជាជាតិនានាលើសាកលលោកប៉ុណ្ណោះ។

រុស្ស៊ី

មហាអំណាចមួយទៀត ដែលស្ថិតនៅជាប់គ្នាជាមួយកូរ៉េខាងជើងផងដែរ គឺយើងមិនអាចភ្លេចតោទឹកកក “រុស្ស៊ី” នោះឡើយ ព្រោះមហាអំណាចមួយនេះ ក៏មាន​ផលប្រ​យោ​ជន៍ជាមួយកូរ៉េខាងជើងមិនតិចនោះទេ ហើយព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ និងម​នោគមវិជ្ជានយោបាយក៏មិនសូវខុសគ្នានោះទេ ព្រោះប្រទេសទាំងពីរអាចនិយាយថា“មានសត្រូ​វ​រួមគ្នា” គឺសហរដ្ឋអាមេរិកនេះឯង។

ដូច្នេះប្រសិនជាកូរ៉េខាងជើង ប្រែជាល្អូកល្អើនខ្លាំងជាមួយអាមេរិក វាសនារុស្ស៊ីមិនខុសគ្នា នឹងមហាអំណាចចិននោះទេ គឺដូចជាត្រូវមួយព្រនង់ថែមទៀតពីអាមេរិក ដើម្បីបន្ថ​យឥទ្ឋិពល និងខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាមួយកូរ៉េខាងជើង។

ជម្រើសល្អសម្រាប់កូរ៉េខាងជើង

ជាមួយនឹងពេលវេលានេះ កូរ៉េខាងជើងអាចចាប់យកឳកាសមាសបាន ដើម្បីផ្តល់​ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន ដោយទាញយកផលប្រយោជន៍ពីបងប្អូនកូរ៉េខ្លួនឯងផង (កូរ៉េខាងត្បូង) ពីមហាអំណាចចិនផង ពីរុស្ស៊ីផង និងពីមហាអំណាចសហរដ្ឋអាមេរិកផង តាមរយៈការប្រើប្រាស់យុទ្ឋសាស្រ្តកាទូតដ៏ប៉ិនប្រសព្វ គឺគ្មានមិត្ត និងគ្មានសត្រូវជាមួយអ្នកណាម្នាក់នោះឡើយ។

ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ(កាទូត) បច្ចុប្បន្នគេមិនអាចមិននិយាយពីផលប្រយោជន៍នោះទេ យុត្តិធ៌មនិងសីលធ៌មមានតែលើក្រដាសប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុនេះផងប្រយោជន៍ជាច្រើន ស្ថិតនៅចំពោះមុខមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងរួចទៅហើយ ដូច្នេះការទាញយកបានផលប្រយោជន៍ពីកាលានុវត្តន៍ភាពមាសនេះបានច្រើនប៉ុណ្ណា អាស្រ័យលើភាពប៉ិនប្រសព្វរបស់ខ្លួន។

ដូច្នេះកូរ៉េទាំងពីរ គួរទុកពេលវេលានៃការបង្រួបបង្រួមបងប្អូនទាំងពីរ មួយឡែក ប៉ុន្តែយកសន្តិភាពមកដាក់នៅលើតុ ដើម្បីធានាឲ្យមានសន្តិភាពផ្លូវចិត្តទាំងអស់គ្នាសិន ដោយទុកឲ្យពេលវេលាជាអ្នកបង្ហាញ និងឈានទៅបង្កើតយក្សសេដ្ឋកិច្ច​ថ្មីមួយក្នុងពិភពលោកមិនទាន់ហួសពេលនោះទេ៕

ដោយ ៖ វុត្ថា

ភ្នំពេញ ៖ ជាដំណឹងល្អថ្មីមួយទៀត សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ពិសេសប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្តា​ខេត្ត​ភូមិភាគពាយ័ព្យប្រទេស ដោយក្រសួងសាធារណៈការនិងដឹកជញ្ជូន នឹងបើកឲ្យដំណើរការ​ខ្សែរថភ្លើងថ្មីចេញពី​សិរីសោភ័ណ្ឌ មកកាន់ក្រុងបាត់ដំបង​នៅចុងខែមេសានេះ។

លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ទេសរដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូននឹងអញ្ជើញជាអធិបតីភាព នៅក្នុងពិធីដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាបណ្តោះអាសន្នគម្រោងផ្លូវរថភ្លើងដឹកអ្នកដំណើរ សិរីសោភ័ណ-បាត់ដំបង ដែលនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៩ ខែមេសា  ឆ្នាំ២០១៨  វេលាម៉ោង ០៨:០០ នាទីព្រឹក នៅស្ថានីយ៍​រថភ្លើងសិរីសោភ័ណ។

ផ្លូវរថភ្លើងនេះមានប្រវែង៦៥គីឡូម៉ែត្រនេះ ចាប់ពីសិរីសោភ័ណ បាត់ដំបងនឹងមាន​ស្ថានីយ៍ឈប់សំចក​ចំនួន​១០ស្ថានីយ៍ រួមមាន  សិរីសោភ័ណ មង្គលបូរី ចំការចេក ភ្នំតូច ទួលសំរោង ជ្រោយស្តៅ ជណ្តើរស្វា អូរតាគី សៀម និងបាត់ដំបង។

ការដាក់ឲ្យដំណើរការខ្សែរថភ្លើងដែលបោះបង់ចោលជាងបួនទសវត្សរ៍នេះ ជាការ​ចាប់ផ្តើមនូវសករាជថ្មី ដែលនឹងជួយសម្រួលដល់លំហូរពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និងការ​កាត់បន្ថយតម្លៃនៃការដឹកជញ្ជូន ព្រមទាំងកាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផងដែរ។នេះបើតាមមន្រ្តីជំនាញក្រសួងសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូនលើកឡើងកន្លងមក៕

ដោយ គង់ សូរិយា

ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈសាលារាជធានីភ្នំពេញ បានរៀបចំផែនការថ្មីដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍រាជធានីភ្នំពេញ ជាការឆ្លើ​យ​តបនឹងស្ថានភាពនៃការអភិវឌ្ឍទីក្រុង ដែលមានកំនើនប្រជាសាស្រ្ត និងការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនេះ។​

អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង បានដាក់ចេញនូវផែនការថ្មីមួយនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ មេសានេះ​ដើម្បីឆ្លើ​

យតបទៅនឹងលំហូរច​រាចរ​ណ៍ ទេសចរណ៍ សោភ័ណភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍រីកចំរើនលើវិស័យ នៅរាជធានី​ភ្នំពេញ ពិសេ​សវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេវាកម្មសាធារណៈ សំណង់គ្រឹះស្ថាន អគារនានា ក្នុងរាជធានីនេះ។  គំរោងនេះធ្វើ​ឡើង​ក្រោម​កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការរវាងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញជាមួយ និងសាលាក្រុងប៉ារីស លើវិស័យនគរូបនីយកម្មក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ។

លោកឃួង ស្រេងបានថ្លែងថា “តំបន់ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ គឺជាទំហំ​នៃការអភិវឌ្ឍ​ធំមួយ ដូច្នេះ​ហើយទើប​សាលាក្រុងប៉ារីសដែលជាទីក្រុងមានបទពិសោធន៍  នៃការរៀបចំទីក្រុងឲ្យមានភាពស្រស់បំព្រង ចង់ឲ្យតំបន់​នោះ ក្លាយជាតំបន់បៃតង ដែលមានបរិស្ថានល្អ”។

អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានបង្ហាញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យ ពិសេសវិស័យ​ហេដ្ឋា​រចនាសម្ព័ន្ធ សេវាកម្មសា​ធា​រណៈ សំណង់គ្រឹះស្ថាន អគារនានា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានចាប់ផ្តើម​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​ឆ្លើយ​តបនឹងកំណើនប្រជាជន​ទីក្រុង ដែលកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សរហូតដល់៣,២៥ភាគរយក្នុង១ឆ្នាំៗ។

យោងតាមទិ​ន្នន័យរបស់សាលារាជធានីភ្នំពេញបានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នចំនួនប្រជាពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ បានកើនឡើងរហូតដល់១,៧លាននាក់ គឺប្រមាណជា៥៦ភាគរយនៃប្រជាពលរដ្ឋ​ទីក្រុង ដែលជាអ្នកចំណាកស្រុក ចូល​មក​សិក្សានិងធ្វើការនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។

តំណាងសាលាក្រុងប៉ារីសនៃសាធារណរដ្ឋបារាំង លោកស្រី អេឡូឌី គុយអង់កា បានថ្លែងថា ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​នឹង​ស្ថានភាពនៃការអភិវឌ្ឍទីក្រុង ដែលទីក្រុងភ្នំពេញបាននិងកំពុងជួបប្រទះ គឺមានការងារអាទិភាពចំនួនពីរត្រូវបានដាក់​ឲ្យ​សិក្សា ដូចជា ទី១ ការរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍតំបន់ភាគខាងត្បូងក្រុងភ្នំពេញ ដែលសព្វថ្ងៃកំពុងមានការអភិវឌ្ឍយ៉ាងខ្លាំង និងទី២ ការពង្រឹងការរំដោះ និងការគ្រប់គ្រងច្រាំងមាត់ទន្លេសាប ព្រមជាមួយនឹងពង្រីកទៅភាគខាងជើងនៃតិរវិថី ព្រះស៊ី​សុវត្ថិ។

លោកស្រីបន្តថា ដើម្បីធ្វើការងារទាំងនេះឲ្យបានជោគជ័យ គឺមានវិធីសាស្រ្តមួយត្រូវបានស្នើឡើងជាពិសេស តាមរបៀបវាស់វែងជាក់ស្តែង ដើម្បីទុកជាមូលដ្ឋានក្នុងការកែតម្រូវឲ្យត្រូវនឹងតថភាពជាក់ស្តែងក្នុងតំបន់នោះ។ វិធីសា​ស្រ្ត​នោះ ​តម្រូវឲ្យយើង​ប្រើទស្សនទានអន្តរវិស័យ និងពហុវិស័យ ដោយមានការងារចម្រុះ ដែលទាមទារឲ្យឲ្យគ្រប់​អង្គភាព​ជំនាញពាក់ព័ន្ធ ត្រូវធ្វើការជាមួយគ្នា ជាអាទ៍មន្ទីររៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ មន្ទីរនានាទីចាត់ការ​ជំនាញ ខណ្ឌ សង្កាត់ និងរដ្ឋបាលផ្សេងៗទៀតរបស់រាជធានីភ្នំពេញ៕

ដោយវុត្ថា

ភ្នំពេញ៖ ប្រទេសកម្ពុជា និងបង់ក្លាដេសកំពុងប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នា ក្នុងការជំរុញកំនើន​ទំហំពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រទេសទាំងពីរសម្រេចបានវិបុលភាពរួមគ្នា​សម្រាប់អនាគត។

ជាក់ស្តែងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃប្រទេសទាំងពីរ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាស្តីពីពាណិជ្ជកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងការអភិវឌ្ឍសង្វាក់តម្លៃសាកល ដោយមានការចូលរួមពីលោកប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងលោកតូហ្វែល អាមេត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបង់ក្លាដែស រួមជាមួយលោក ម៉ាប៊ូប៊ួរ រ៉ាម៉ាន់ ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិបង់ក្លាដេស និងមានការចូលរួមពីតំណាងវិស័យឯកជន ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសទាំងពីរ ប្រមាណជាង ២០០នាក់។

លោកប៉ាន សូរស័ក្តិបានមានប្រសាសន៍បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីរបស់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ក្នុងការស្តារវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក តាមរយៈការបង្កើនសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ និងការធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងបណ្តាញផលិតកម្មសាកល។ លោករដ្ឋមន្ត្រី បានអំពាវនាវឲ្យមានរួបរួមគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយចំពោះបញ្ហាកង្វះហិរញ្ញប្បទាន ដែលសហគ្រិនភាគច្រើន បានជួបប្រទះ និងបានលើកទឹកចិត្តសហគ្រិនទាំងអស់ ធ្វើការផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធនៃគំរូអាជីវកម្មតាមបែបឆ្នៃប្រឌិត ដើម្បីឈានទៅរកការធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគឆ្លងកាត់ព្រំដែន។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបង់ក្លាដេស លោកតូហ្វែល អាមេត បានលើកឡើងអំពីការវិវឌ្ឍនៃពាណិជ្ជកម្មសាកល ក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំចុងក្រោយ តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរនៃបច្ចេកវិទ្យា និងការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយបើកចំហរសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មនៅតាមប្រទេសភាគច្រើន ដែលនាំទៅរកការបំលាស់ទីនៃក្រុមហ៊ុនតូចធំ និងបង្កើតបានជាបណ្តាញផលិតកម្មសាកល។

លោកបន្តថា “ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់សហគ្រាសធុនតូច និងធម្យម ដើម្បីពង្រឹងសង្វាក់តម្លៃសាកល និងបង្កើនលំហូរពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ”។

លោកម៉ាប៊ូប៊ួរ រ៉ាម៉ាន់ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិបង់ក្លាដេស បានលើកឡើងអំពីការវិវឌ្ឍនៃបច្ចេកវិទ្យា ដែលបានបម្រើដល់ការអភិវឌ្ឍខ្សែសង្វាក់តម្លៃសាកល និងការសម្រួលហិរញ្ញប្បទានពាណិជ្ជកម្ម។  លោកបន្តថា ការចូលរួមរបស់សភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងកិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម និងការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនៅតាមបណ្តាប្រទេសអាស៊ី ដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មសាកល។

ទេសាភិបាលរងធនាគារជាតិ លោកជំទាវ អ៊ុក ម៉ាលីបានលើកឡើងអំពីសារៈសំខាន់នៃខ្សែសង្វាក់តម្លៃសាកល សម្រាប់រក្សាលំនឹងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ផ្តល់នូវគំនិតច្នៃប្រឌិតថ្មីៗ ដើម្បីបម្រើការអភិវឌ្ឍ វិនិយោគ និងឱកាសការងារជុំវិញពិភពលោក។ លោកជំទាវ អ៊ុក ម៉ាលី ក៏បានគូសបញ្ជក់ពីតួនាទីរបស់ធនាគារជាតិ ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍខ្សែសង្វាក់តម្លៃ តាមរយៈការផ្តល់លិខិតឥណទាន ដែលជាសេវាហិរញ្ញប្បទានពាណិជ្ជកម្មដ៏ពេញនិយមនៅកម្ពុជា អាចជួយកាត់បន្ថយហានីភ័យផ្សេងៗ របស់សហគ្រាសធុនតូច និងធម្យម។

សិក្ខាសាលាស្តីពីពាណិជ្ជកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងការអភិវឌ្ឍសង្វាក់តម្លៃសាក​ល គឺជាកិច្ចសហការរៀបចំរវាងវិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាលពាណិជ្ជកម្ម និងស្រាវជ្រាវនៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម សហការជាមួយសភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនៃប្រទេសបង់ក្លាដែស។ សិក្ខាសាលានេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលដៅ ដើម្បីលើកម្ពស់ការយល់ដឹងរបស់វិស័យឯកជន ជាពិសេសសហគ្រាសធុនតូច និងធម្យម ទៅលើទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងហិរញ្ញវត្ថុ និងការអភិវឌ្ឍខ្សែសង្វាក់តម្លៃសាកល៕