ដោយ : គង់ សូរិយា
ភ្នំពេញ : ប្រធានសហព័ន្ធទេសចរកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា បន្លែសរីរាង្គមានតម្រូវការខ្ពស់នៅតាមភោជនីយដ្ឋាននានា ខណៈភោជនីយដ្ឋាននៅកម្ពុជា មានកំណើនកើនឡើងគួរឲ្យកត់សំគាល់។

លោក លូ ម៉េង ប្រធានសហព័ន្ធទេសចរកម្ពុជា បានលើកឡើងនៅក្នុងពិធីសម្ពោធតាំងពិរព័ណ៍វិស័យម្ហូបអាហារ ផលិតផលភេសជ្ជៈ និងផលិតផលផ្គត់ផ្គង់វិស័យបដិស​ ណ្ឋាកិច្ចអន្តរជាតិ នៅមជ្ឈមណ្ឌលពិរព័ណ៍កោះពេជ្រ ថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងមកថា ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងមានកំណើនភ្ញៀវទេសចរល្អ វិស័យបដិសណ្ឋាកិច្ច សណ្ឋា​គារ និងម្ហូបអាហារកំពុងមានតម្រូវការខ្ពស់ ដើម្បីបម្រើសេវានៅលើផ្នែកនេះ ជាពិសេសម្ហូបអាហារ ជាម្ហូបអាហារដែលមានអនាម័យ និងគុណភាព ដើម្បីផ្តល់ការឆ្លើយតបនៅលើវិស័យនេះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
លោកបន្តថា ពាក់ព័ន្ធការផ្គត់ផ្គង់វិស័យម្ហូបអាហារ បច្ចុប្បន្ននៅតាមហាង និងភោជ្ជនីយដ្ឋានកំពុងមានតម្រូវការខ្ពស់ ជាពិសេសការផ្គត់ផ្គង់បន្លែ ជាបន្លែដែលគ្មានសារធាតុគីមី ដែលបញ្ហានេះទាមទារឲ្យកសិករ ចូលរួមធ្វើការដាំដុះប្រភេទបន្លែសរីរាង្គឲ្យបានច្រើន នឹងជាផ្នែកមួយក្នុងការចូលរួមលើកកម្ពស់ប្រជាកសិករកម្ពុជាយើងផងដែរ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍ លោកប៉ាក់ សុខុមបានលើកឡើងផងដែរថា បច្ចុប្បន្នក្រសួងបានជម្រុញគ្រប់មន្រ្តីពាក់ព័ន្ធ ពិសេសមន្ទីរទេសចរណ៍គ្រប់រាជធានីខេត្ត និងវិស័យឯកជន ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការពង្រឹងអំពីគុណភាពសេវា ក្នុងនោះផ្នែកវិស័យម្ហូបអាហារគឺត្រូវតែគិតគូរអំពីអនាម័យ គុណភាព ជាម្ហូបអាហារបៃតង ពោលគឺសំដៅទៅដល់ការផ្កត់ផ្គង់បន្លែពីសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្នុងទិសដៅលើកកម្ពស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍បន្តការដាំដុះ ដើម្បីជីវភាពខ្លួនឯង និងសុខភាពរបស់យើងទាំងអស់គ្នា។
តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន អង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក និងកសិកម្ម នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបង្ហាញបរិមាណបន្លៃ ដែលកំពុងផ្គត់ផ្គង់ប្រចំាឆ្នាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺមានចំនួនជិត១លានតោន ក្នុងនោះបរិមាណបន្លែដែលផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក មានត្រឹមតែ៤៤%តែប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែលការនាំចូលរហូតដល់៥៦%។ ចំណែកការសិក្សាដោយឡែកមួយទៀត បានបង្ហាញឲ្យដឹងផងដែរថា បរិមាណបន្លែដែលកំពុងផ្គង់ផ្គង់មកពីបណ្តាប្រទេសជិតខាង មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ គឺមានរហូតដល់២០០ ទៅ៣០០តោន ក្នុងមួយខែៗផងដែរ៕

ដោយ : ស៊ីវ ម៉េង
ភ្នំពេញ : រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈបានបញ្ជាក់ថា នៅអំឡុ​ង​ពេលនេះ ម្ចាស់ពាណិជ្ជនាម (ម៉ាកយីហោ) សម្លៀកបំពាក់ល្បីៗលើពិភពលោក រួមជាមួយភាគីរាជរដ្ឋាភិបាល និយោជក និងសហជីព ក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធ កំពុងពិភាក្សាគ្នាលើគម្រោងបង្កើតអនុសញ្ញារួមមួយ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យកាន់ប្រសើរឡើងនូវវិស័យកាត់ដេរ ក្នុងនោះការធានាការបញ្ជាទិញផលិតផលកាត់ដេរពីកម្ពុជា ក៏ជាគោលបំណងសំខាន់មួយដែរ។

លោករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ិត សំហេងបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងនៅក្រោយជំនួបពិភាក្សាការងារ ជាមួយប្រតិភូតំណាងពាណិជ្ជនាម សម្លៀកបំពាក់ល្បីៗលើពិភពលោក ដឹកនាំដោយលោក Frank Hoffer នាយកប្រតិបត្តិគំនិតផ្ដួចផ្ដើម នៃគម្រោងសកម្មភាពដើម្បីការប្រែប្រួលផ្នែកលក្ខខណ្ឌការងារ ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ (ACT) នាថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងមកថា ការពិភាក្សាគ្នានៅថ្ងៃនេះ គឺផ្តោតទៅលើអ្វីដែលជាវឌ្ឍនភាពរបស់គម្រោងACT ដែលបានអនុវត្តក្នុងរយៈពេលកន្លងមកនោះ។ គោលដៅនៃគម្រោងនេះ គឺដើម្បីធ្វើឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងរួមគ្នាមួយ ឬហៅថា «អនុសញ្ញារួម» នៅក្នុងក្របខណ្ឌរោងចក្រ និងនៅក្នុងវិស័យ (លើក្របខណ្ឌរោងចក្រ)។
ការពិភាក្សាគ្នាអំពីអនុសញ្ញារួមនេះ គឺធ្វើយ៉ាងណាទាក់ទាញដៃគូពាក់ព័ន្ធនានា ចូលរួមឱ្យបានកាន់តែច្រើន រួមទាំងអ្នកបញ្ជាទិញទាំងឡាយផងដែរ ពីព្រោះប្រសិនបើមានការឯកភាពក្នុងការរៀបចំអនុសញ្ញារួមនេះ អ្នកបញ្ជាទិញក៏ត្រូវធានាថានឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់នៅប្រទេសកម្ពុជា រយៈពេលវែងតទៅមុខទៀត អាចរហូតដល់៤ឆ្នាំ ឬ៥ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានស្នើឱ្យគម្រោង ACT ដាក់បញ្ចូលនូវបញ្ហាផ្សេងៗ ដើម្បីធានាឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង សម្រាប់កម្មករនិយោជិតនៅកម្ពុជា ដូចជា ការធានាឱ្យនិយោជក និងអ្នកបញ្ជាទិញទាំងឡាយ គាំទ្រមកដល់កម្មវិធីរបបសន្តិសុខសង្គម ដែលទាក់ទងនឹងការធានារ៉ាប់រងហានិភ័យការងារ ការថែទាំងសុខភាព ហើយនៅឆ្នាំ២០១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងដាក់ឱ្យអនុវត្តនូវរបបសោធននិវត្ត។ ក្រៅពីនេះ ឯកឧត្តមក៏បានស្នើឱ្យបញ្ចូលកម្មវិធីផ្សេងទៀត ដូចជា គម្រោងសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ​បញ្ហាអនាម័យ ​និងសុខភាព ដើម្បីទប់ស្កាត់ករណីដួលសន្លប់ចំពោះកម្មករនិយោជិតក្នុងរោងចក្រនានាជាដើម។
លោកបន្តថា “ទៅថ្ងៃអនាគត គម្រោងACTនេះ នឹងបន្តការពិភាក្សាគ្នាបន្តទៅទៀត ដើម្បីឈានទៅសម្រេចបាននូវការចុះអនុសញ្ញារួមមួយ ដូចមានរៀបរាប់នៅខាងលើ”។
គម្រោងACTគឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីមួយ រវាងម្ចាស់ម៉ាកកម្រិតពិភពលោកមួយចំនួន អាជីវករលក់រាយ និងសហជីពមួយចំនួន ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរឧស្សាហកម្មវាយនភណ្ឌ និងកាត់ដេរ និងសម្រេចបានប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យសម្រាប់កម្មករនិយោជិត តាមរយៈការចរចាជាសមូហភាពនៅថ្នាក់វិស័យ ដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងការគាំទ្រក្នុងការកែសម្រួលបែបបទនៃការបញ្ជាទិញ និងម្ចាស់ម៉ាក។
គោលបំណងរបស់ ACT គឺការប្តេជ្ញាចិត្តកម្រិតអន្តរជាតិ ក្នុងការសម្រេចឱ្យបានប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យនៅក្នុងវិស័យមួយ ដោយបានបង្កើតឱ្យមានជាក្របខណ្ឌមួយ ដែលគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ រួមមាន ម្ចាស់ម៉ាក និងអាជីវករលក់រាយ សហជីព រោងចក្រ សហគ្រាស និងរាជរដ្ឋាភិបាល អាចអនុវត្តទំនួលខុសត្រូវ និងតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងការសម្រេចឱ្យបានប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យ៕

ដោយ : ស៊ីវ ម៉េង
ភ្នំពេញ : ប្រទេសកម្ពុជានឹងរៀបចំវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី ដ៏ធំមួយក្រោមប្រធានបទការស្វែងរក​ការ​អភិវឌ្ឍនិងភាពឈ្នះ-ឈ្នះ​រួមគ្នា៖កិច្ចប្រឹងប្រែងរួមគ្នា​ក្នុងការនាំមកនូវ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម​រវាងកម្ពុជា-ចិន ក្នុង​សម័យកាលថ្មីមួយ។
វេទិកាដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ នឹងប្រារពធ្វើចាប់ពីថ្ងៃទី២៦-២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ នៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភ្នំពេញភូគីត្រា រាជធានីភ្នំពេញ។

សន្និសីទនេះនឹងមានអ្នកជំនួញ និងឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ជាច្រើននៅកម្ពុជា និងមកពីក្រៅប្រទេសដូចជា លោកលី បាវដុងអគ្គលេខាធិការនៃវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី អ្នកឧកញ៉ាគិត ម៉េងប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។ លោកបណ្ឌិតស៊ូរ៉ាគៀត សាធីរ៉ាថៃអតីតឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសថៃ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិនប្រចាំកម្ពុជាលោកស្យុង បូ លោកជំទាវឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ែន សំអនរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ឋសភានិងអធិការកិច្ចជាដើម។
តើអ្វីទៅជាវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី?
វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី (BFA) គឺជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអន្ដរជាតិដែលមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ និងមានកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ធ្វើសន្និសីទនិងមានទីស្នាក់ការអចិន្ត្រៃយិ៍ច្បាស់លាស់។

 Pop
វេទិកាបូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ត្រូវ​បានស្នើបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយលោក Fidel V. Ramos អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Bob Hawke អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី និងលោក Morihiro Hosokawa អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន។ វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី ត្រូវបានសម្ពោធជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០១ និង​មានទីស្នាក់ការអចិន្រ្តៃយ៍នៅទីក្រុងបូអាវ​ ខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិន។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០២ មក វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី បានរៀបចំសន្និសីទប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងបូអាវ។
វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី បានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ី និងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ យ៉ាងទូលំទូលាយនៅទូទាំងសាកលលោក។ បច្ចុប្បន្ននេះ វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី បានក្លាយទៅជាវេទិកាលំដាប់ខ្ពស់មួយសម្រាប់ការសន្ទនាគ្នាក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្រិតជាតិ ក្នុង​ចង្កោមថ្នាក់ដឹកនាំវិស័យឧស្សាហកម្មនិងធុរកិច្ច និងក្នុង​ចង្កោមអ្នកប្រាជ្ញនៃបណ្តាប្រទេសនៅទ្វីបអាស៊ី និងទ្វីបដទៃទៀត ដែលធ្វើ​ការសន្ទនាគ្នាអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗ នៅទ្វីបអាស៊ីនិងពិភពលោកទាំងមូល។ វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី មាន​គោលដៅលើកកម្ពស់បណ្តាប្រទេសអាស៊ី ដើម្បីសម្រេចបាននូវការអភិវឌ្ឍរួមតាមរយៈការបន្តធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់។

គោលបំណងនៃវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី គឺដើម្បី​បង្កើតមូលដ្ឋានខ្លួនឯងនៅក្នុងអាស៊ី ហើយជំរុញនិងធ្វើឲ្យស៊ីជម្រៅនូវការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ច ការសម្របសម្រួល និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងអាស៊ី និងរវាងអាស៊ីជាមួយផ្នែកផ្សេងទៀតនៃពិភពលោក។ វេទិកានេះក៏មានគោលបំណងផ្តល់នូវវេទិកាសន្ទនាថ្នាក់ខ្ពស់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល សហគ្រាស អ្នកជំនាញ និងអ្នកប្រាជ្ញ ដើម្បីពិភាក្សាគ្នាអំពីសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងបរិស្ថាន និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។ តាមរយៈបណ្តាញការងាររបស់ខ្លួន ជាមួយនឹងរង្វង់នយោ​បាយ ពាណិជ្ជកម្ម និងការសិក្សាអប់រំ វេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី នឹងបំពេញមុខងារក្នុង​ការ​លើកម្ពស់ភាពរីកចម្រើន​នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចក្នុងចំណោមសមាជិករបស់ខ្លួន និងរវាងសមាជិករបស់ខ្លួននិងអង្គភាពដទៃទៀត។
ប្រវត្តិ
ចាប់ពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៥០មក តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បណ្តាប្រទេសនៃទ្វីបអាស៊ី ពួកគេបានសម្រេចនូវសមិទ្ធិផល គួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ពួកគេ ហើយឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេលើកិច្ចការក្នុងតំបន់និងអន្តរជាតិបានកំពុងកើនឡើងជាលំដាប់។ ក្នុងអំឡុងពេលពីពីរទៅបីទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីទាំងមូលបានកំពុងអភិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ សេដ្ឋកិច្ចនៃអាស៊ីបូព៌ាកំពុងបន្តអភិវឌ្ឍទៅមុខ ដោយត្រូវបានពិភពលោកចាត់ទុកថា ជាអព្ភូតហេតុអាស៊ីបូព៌ា ដែលក្លាយជាផ្នែកមួយនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ និងអស្ចារ្យបំផុតនៅក្នុងសតវត្សរ៍នេះ។ ទោះបីបណ្ដាប្រទេសនៅអាស៊ីបានទទួលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុនៅចុងសតវត្សទី២០ក៏ដោយ ក៏សេដ្ឋកិច្ច​របស់ប្រទេសទាំងនេះត្រូវបានស្តារឡើងវិញយ៉ាងរហ័ស តាមរយៈការកែសម្រួលនិងកំណែទម្រង់ដោយខ្លួនឯង។
ដោយសារបណ្តាប្រទេសភាគច្រើននៅអាស៊ី បន្តអនុវត្តគោលនយោបាយបើកចំហ ដូច្នេះទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងពួកគេ ត្រូវបានពង្រឹងកាន់តែខ្លាំងឡើង ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗ ដូចជា ទ្វេភាគី ថ្នាក់តំបន់ អនុតំបន់ និងឆ្លងតំបន់ ត្រូវបានធ្វើឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងការផ្លាស់ប្តូររបស់ពួកគេនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ វិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកវិទ្យា ការដឹកជញ្ជូន និងវប្បធម៌កំពុងបន្តកើនឡើង។
យន្តការអាស៊ាននិងចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង (១០+៣) បានឈានចូលជាដំណាក់កាលដ៏សំខាន់មួយ។​ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអនុតំបន់ ដូចជា សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចមហាអនុតំបន់ទន្លេ មេគង្គ និងសមាគមអាស៊ីខាងត្បូងសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់កំពុងតែដំណើរការ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឆ្លងតំបន់ ដូចជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC) កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM) និងវេទិកាអាស៊ីបូព៌ា-អាមេរិកឡាទីន (EALAF) ក៏កំពុងដំណើរការទៅមុខផងដែរ។ តាមការព្យាករណ៍ ទស្សនវិស័យនៃការអភិវឌ្ឍនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីនឹងមានភាពរឹងមាំ។
នៅសតវត្សរ៍ទី២១ សកលភាវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងតំបន់ភាវូបនីយកម្មបន្តមានការអភិវឌ្ឍ។ ជាមួយនឹងការបន្តពន្លឿនការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប និងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាមេរិកខាងជើង ដែលបន្តមានការអភិវឌ្ឍ។ បណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីទទួលបានឱកាសដ៏អស្ចារ្យ ក៏ដូចជា ប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើន។ ទាំងនេះតម្រូវឱ្យពួកគេពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេ ជាមួយផ្នែកផ្សេងទៀតនៃពិភពលោក និងបង្កើនការផ្លាស់ប្តូរនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នា។ ជាការពិត ឥឡូវនេះវាគឺជាកិច្ចការរួមមួយសម្រាប់ពួកគេ ដើម្បីស្វែងរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលបានកើតឡើងដោយសកលភាវូបនីយកម្ម ដើម្បីរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចល្អរបស់ អាស៊ី និងពង្រឹងការសម្របសម្រួលនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេ។
ទោះបណ្ដា​ប្រទេសនៅអាស៊ី បានចូលរួមក្នុងសន្និសីទ និងអង្គការអន្តរជាតិជាច្រើនដូចជា APEC និង PECC ក្តី ក៏ជារួមអាស៊ីខ្វះនូវវេទិកាមួយដែលដឹកនាំដោយអាស៊ីផ្ទាល់ និងបង្កើតឡើងតាមទស្សនវិស័យផ្ដោតលើ​ផលប្រយោជន៍ និងទស្សនៈរបស់អាស៊ី ហើយ​វេទិកានេះ គឺជាវេទិកាដែលមានគោលដៅ សម្រាប់ធ្វើការពិភាក្សាអំពីបញ្ហានៅអាស៊ី និងមានបំណងពង្រឹង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការផ្លាស់ប្តូរទៅវិញទៅមក​ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ី និងរវាងបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីនិងផ្នែកផ្សេងទៀតនៃពិភពលោក។ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ នាខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៨ អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Fidel V. Ramos អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក Bob Hawke និងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនលោក Morihiro Hosokawa បានស្នើបង្កើតវេទិកាអាស៊ីមួយដែលស្រដៀងនឹងវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលមានទីស្នាក់ការនៅដាវ៉ូស។
គោល​គំនិតនៃ “វេទិកាអាស៊ី” ដែលត្រូវបានគេលើកឡើងម្តងហើយនោះ ត្រូវបានទទួលយកជាឯកច្ឆន្ទពីបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ី។ នៅថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៩ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ឯកឧត្តម ហ៊ូ ជីនតាវ អនុប្រធានាធិបតីចិនបានជួបជាមួយ ឯកឧត្តម Fidel V. Ramos និង ឯកឧត្តម​ Bob Hawke ដែលបានមកប្រទេសចិន ដើម្បីពិភាក្សាជាពិសេសអំពីវេទិកាអាស៊ី។ បន្ទាប់ពី ឯកឧត្តម Fidel V. Ramos និង ឯកឧត្តម​ Bob Hawke ដែល​ជាអ្នក​ផ្ដួចផ្ដើម​នៃវេទិកានេះបាន​រៀបរាប់សង្ខេបរួច ឯកឧត្តម ហ៊ូ ជីនតាវ បានជម្រាបថា រដ្ឋាភិបាលចិនតែងតែគាំទ្រ និងផ្ដល់​សារៈសំខាន់​ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងកិច្ចសន្ទនាថ្នាក់​តំបន់នៅពហុកម្រិត និងតាមមធ្យោបាយនិងទម្រង់ចម្រុះ។
ឯកឧត្តមបានចាត់ទុកការបង្កើតវេទិកានេះ មានអំណោយផលក្នុងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង ទំនុកចិត្ត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់។ រដ្ឋាភិបាលចិននឹងយកគំនិតនេះ មកសិក្សា​ដោយប្រុងប្រយ័ត្ននិងជាវិជ្ជមាន ហើយនឹងផ្តល់នូវការគាំទ្រនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចាំបាច់ទាំងអស់។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ឯកឧត្តម ហ៊ូ ជីនតាវ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ដោយសារការទទួលស្គាល់ ការយល់ដឹង និងការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធមានសារៈសំខាន់ចំពោះការបង្កើតវេទិកានេះ ចិនមានបំណងចង់ដឹងថែមទៀតអំពីការឆ្លើយតបរបស់ប្រទេសដទៃលើបញ្ហានេះ។ ជាការឆ្លើយតបពីរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសពាក់ព័ន្ធនៅអាស៊ី ចិន​ទទួលបាន​លទ្ធផល​ជាវិជ្ជ​មាន។
អាស្រ័យហេតុនេះ ពិធីសម្ពោធវេទិកាបូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ត្រូវបានរៀបចំធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៦-២៧ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០០១ នៅទីក្រុងបូអាវ ខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិន។ អតីតមេដឹកនាំនៃប្រទេសចំនួន២៦ រួមមាន ឯកឧត្តម Fidel V. Ramos អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ឯកឧត្តម Bob Hawke អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី ឯកឧត្តម Yasuhiro Nakasone អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ឯកឧត្តម Sergey Terechshenko អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកាហ្សាក់ស្ថាន និង ឯកឧត្តម PunsalmaaOchirbat អតីតប្រធានាធិបតីម៉ុងហ្គោលី បានចូលរួមក្នុងពិធីនេះ។
ឯកឧត្តម Jiang Zemin ប្រធានាធិបតីចិន លោកបណ្ឌិត Mahathir bin Mohammad នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី ឯកឧត្តម H.M. BirendraBirBikram Shah Dev ដែលជាស្តេចចុងក្រោយប្រទេសនេប៉ាល់ និងឯកឧត្តម Nguyen Manh Cam ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម ក៏បានចូលរួមជាភ្ញៀវកិត្ដិយសថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុង​ពិធីសម្ពោធនេះផងដែរ។ វេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ត្រូវបានដាក់ដំណើរការជាផ្លូវការនៅក្នុងពិធីសម្ពោធនេះ។ សេចក្តីប្រកាសស្តីពីវេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី និងគោលការណ៍ណែនាំនៃធម្មនុញ្ញរបស់វេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ក៏ត្រូវបាន អនុម័តក្នុងពិធីសម្ពោធនេះដែរ។ ពិធីសម្ពោធនេះគឺជាជោគជ័យដ៏ធំធេង ហើយទទួលបានចំណាប់​អារម្មណ៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ការ​ជ្រើសរើស​យកទីក្រុងបូអាវ ខេត្តហៃណាន ជា​ទីស្នាក់ការ​សម្រាប់​វេទិកា​បូអាវសម្រាប់​អាស៊ី គឺដោយសារមានសំណើពី​អតីតថ្នាក់​ដឹកនាំនៃតំបន់អាស៊ីមួយចំនួន បានស្នើទៅថ្នាក់ដឹកនាំចិនដាក់ ​ទីស្នាក់របស់វេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ីនេះ​នៅប្រទេសចិន។ ពួកគេបានចាត់ទុកថា ខេត្តហៃណានដែលជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ច ពិសេសដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេ​សចិន ជាតំបន់ពិសោធន៍មួយសម្រាប់ប្រទេសចិន ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ក្នុង​គោលបំណង​ប្រែក្លាយខ្លួន​ទៅជាខេត្តមួយ ដែលផ្ដោតលើអេកូឡូស៊ី ខេត្តហៃណានបានបង្ហាញពិភពលោកថា ការអភិវឌ្ឍ នាពេលបច្ចុប្បន្ននិងអនាគតរបស់ខ្លួន គឺផ្ដោតទៅលើការ​អនុវត្តឧស្សាហកម្មអេកូឡូស៊ីដែលជាតំបន់ទទួលបានការវាយតម្លៃខ្ពស់ពីសហគមន៍អាស៊ីនិងអន្តរជាតិ និងឆ្លើយតបនឹងនិន្នាការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ លើសពីនេះ ទីក្រុងបូអាវ គឺជាតំបន់មានមុខងារទូលំទូលាយ ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងជាពិសេសសម្រាប់វេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ីនិងមានលក្ខណៈអេកូឡូស៊ី ការកម្សាន្ត ទេសចរណ៍ បណ្ដុំ​ព័ត៌មាន និងមាន​សេវា សន្និសីទនិងការតាំងពិព័រណ៍ ព្រមទាំងមានបរិយាកាសនិងភូមិសាស្រ្តបែបធម្មជាតិជាទីពេញចិត្ត។
នៅខែតុលាឆ្នាំ១៩៩៩ នៅក្នុងជំនួបជាមួយអ្នកផ្តួចផ្តើម នៃវេទិកាបូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ឯកឧត្តម ហ៊ូ ជីនតាវ បានសន្យាផ្ដល់​ការគាំទ្រ និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការបង្កើតវេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ីនេះឡើង។ រដ្ឋាភិបាលខេត្តហៃណានបានផ្តល់ការគាំទ្រពិតប្រាកដក្នុងវិស័យជាច្រើន សម្រាប់​ការបង្កើត​វេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ហើយបានសន្យាថា នឹងបន្តផ្តល់នូវសេវាកម្មប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងគុណភាពខ្ពស់ដល់ការបង្កើតនិងដំណើរការនៃវេទិកា​បូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី​នេះ៕

ដោយ ស៊ីវ ម៉េង

       ភ្នំពេញ៖ ក្រុមហ៊ុនជាតិ អន្តរជាតិជាង ៣០០មកពីប្រទេសចំនួន២៦បានចូលរួមពិព៌ណម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជនៅកម្ពុជា ដែលបាននិងកំពុងរៀបចំឡើងនៅទីក្រុងកោះពេជ្រ​។

លោក Andrew Siow អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន AMB Tarus Events Group បានឲ្យ ដឹងក្នុងពិធីបើកពិព៌ណនាព្រឹកថ្ងៃទី១៩កញ្ញានេះថា ព្រឹត្តិការណ៍រៀបចំតាំងពិព័រណ៍លើវិស័យម្ហូបអាហារ ផលិតផលភេសជ្ជៈ និងផលិតផលផ្គត់ផ្គង់វិស័យបដិសណ្ឋាកិច្ចលើកទី៦នេះ ទទួលបានការចូលរួមពីក្រុមហ៊ុនជាង៣០០ក្រុមហ៊ុន មកពី ២៦ប្រទេស រួមមានប្រទេសចិន បារាំង អ៊ីតាលី ហុងគ្រី ម៉ាឡេស៊ី តែវ៉ាន់ ថៃ សឹង្ហបុរី និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម។

លោកបន្តថា“ព្រឹត្តិការណ៍នេះជាការផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ឧស្សាហកម្ម ក្នុងការស្វែងរកប្រភពថ្មីៗមកផ្គត់ផ្គង់បន្ថែម ជាមួយនឹងគំនិតច្នៃប្រឌិតប្លែកៗ ដើម្បីជាដំណោះស្រាយឈានទៅរកភាពជោគជ័យក្នុងវិស័យនេះ”។

​ ប្រធានសហព័ន្ធទេសចរកម្ពុជាលោកលូ ម៉េងបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងផងដែរថា វិស័យម្ហូបអាហារនេះនៅកម្ពុជា កំពុងដើរឆ្ពោះទៅមុខប្រកបដោយភាពជោគជ័យ ជាក់ស្តែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានជាង២ពាន់នាក់ទទួលបានពានរង្វាន់ ជាចុងភៅនិងប្រភេទអាហារដែលមានគុណភាព ក្នុងនោះប្រភេទអាហារដែលកំពុងបម្រើសេវាមានជាង៣០ប្រទេស ដើម្បីបម្រើដល់សេវាហូបចុក  ដែលជាផ្នែកមួយជួយជម្រុញ និងកំពុងពង្រីកវិស័យនេះប្រកបដោយសក្តានុពល ដើម្បីជម្រុញការទាក់ទាញកាន់តែខ្លាំងឡើងៗពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។

លោកបន្តថា “គុណភាពម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈនៅកម្ពុជាត្រូវបានពង្រឹង និងមាន​ភាពសម្បូរបែប ដោយភ្ញៀវទេសចរណ៍អាចកុំម៉ង់មុខម្ហូបប្លែកៗគ្នារយៈពេល១សប្តាហ៍បាន”។

រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍លោកប៉ាក់ សុខុមបានថ្លែងថា វិស័យទេសច​រណ៍នៅកម្ពុជា អ្វីដែលធ្វើឲ្យភ្ញៀវទេសចរជាតិ អន្តរជាតិមានការចាប់អារម្មណ៍ និងមានការកើនឡើងនោះ គឺកម្ពុជាមានតំបន់ទេសចរណ៍ជាច្រើនបន្ថែមទៀត លើតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌នានា ដែលសុទ្ធសឹងជាកន្លែងទាក់ទាញ និងបានស្រូបយកសត្តានុពលភ្ញៀវទេសចរណ៍ ចូលមកទស្សនាកាន់តែច្រើនឡើងៗ និងមានគ្រប់ជនជាតិខុសៗគ្នាផងដែរ។

លោកបន្តថា ក្រៅពីការខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ទេសចរនៅក្នុងស្រុក វិស័យម្ហូបអាហារ ផលិតផលភេសជ្ជៈ និងផលិតផលផ្នែកបដិសណ្ឋាកិច្ច គឺជារឿងសំខាន់បំផុត សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅតាមតម្រូវការជាអាហារ ឬផលិតផលដែលមានអនាម័យ និងមានគុណភាពខ្ពស់ ដើម្បីផ្តល់ការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព៕